Belastingen, leuk of niet, zijn essentieel voor een stabiele en goede samenleving. Eerlijke belastingen zijn namelijk onmisbaar voor publieke diensten, zoals bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs, veilige wegen en schoon water. Maar veel multinationals die graag gebruik maken van de grondstoffen en arbeid in lage inkomenslanden, vertikken het om hun steentje bij te dragen zodra zij belasting moeten betalen.
van de rijkste mannen bezitten meer vermogen dan alle vrouwen in Afrika, Latijns-Amerika en de Cariben bij elkaar
aan belasting wordt er per seconde ontweken via Nederland
is Nederland als het gaat om belastingontwijking in Europa
Door belastingontwijking zijn overheden in het mondiale Zuiden genoodzaakt te snijden in hun begroting. De bezuinigingen gaan vrijwel altijd ten koste van het zorgbudget en daarmee werkgelegenheid voor vrouwen. Het gevolg is dat deze zorg onbetaald wordt ingevuld door vrouwen en meisjes, evenals de zorg voor zieke familieleden, ten koste van tijd om te werken of leren.
48.000 kinderen in Zambia konden niet naar school door schimmige belastingpraktijken van slechts één bedrijf. Dat bleek uit onderzoek van ActionAid naar belastingontwijking door multinationals via Nederland. Onderwijs is de basis voor een goede toekomst. Helaas is de realiteit dat overheden in landen in het mondiale Zuiden te weinig geld hebben voor goed onderwijs. En als scholen minder kinderen kunnen toelaten door gebrek aan middelen, worden meisjes vaker thuisgehouden dan jongens.
Belastingontwijking heeft ook ernstige gevolgen voor de infrastructuur in het mondiale Zuiden. Door gebrek aan belastinginkomsten hebben overheden te weinig geld om de infrastructuur goed op te bouwen en te onderhouden. Bij gebrek aan schoon water moeten vrouwen en meisjes verder lopen voor het halen van water, met een groter risico op geweld en verkrachting. Vooral als de wegen slecht onderhouden en niet verlicht zijn.
Geef jij voor goede gezondheidszorg, toegankelijk onderwijs en veiligheid? »
Abebi uit Nigeria is lerares op een basisschool zonder elektriciteit, stromend water of een werkend toilet. Scholieren missen vaak lessen omdat het openbaar vervoer naar de school onbetrouwbaar is of ze bij hun ouders op de boerderij moeten werken.
Abebi vertelt: “Ik heb minder meisjes in de klas, onder andere omdat er geen toilet is en school te duur is. Grote buitenlandse bedrijven moeten belasting betalen zodat er genoeg geld is om in scholen te investeren. Onderwijs is enorm belangrijk, zeker voor meisjes.”
Wist je dat belastingparadijs Nederland nr. 1 in Europa en nr. 4 van de wereld is? Per seconde wordt er 1000 euro aan belasting ontweken via Nederland. Uit ActionAid onderzoek in 2021 blijkt dat landen in het mondiale Zuiden jaarlijks minstens 1,8 miljard euro mislopen als gevolg van belastingontwijking door bedrijven via Nederland.
Nederland moet zijn verantwoordelijkheid nemen. De ongelijkheid, die belastingontwijking via ons land met zich meebrengt, is een politieke keuze. In o.a. Nederland voert ActionAid campagne tegen oneerlijke belastingverdragen. Ook in landen in het mondiale Zuiden komen we samen met lokale activisten in actie voor eerlijke belastingheffing op multinationals. Daarnaast trainen we vrouwen in budget tracking. Hierdoor kunnen zij zelf zicht houden op de overheidsbegroting en kunnen ze in actie komen als de belastinginkomsten niet op een juiste manier ingezet worden.