Een nog ongemakkelijkere waarheid
Onze energie- en voedselsystemen moeten duurzamer, maar hoe doen we dat als samenleving op een eerlijke manier? Samen met Pakhuis de Zwijger en de FGG-alliantie organiseert ActionAid een online drieluik, waarin we deze vraag onder de loep nemen. Afgelopen woensdag vond de eerste editie plaats, met als thema klimaatrechtvaardigheid. Nils Mollema, beleidsadviseur bij ActionAid op precies dit onderwerp, reflecteert op de avond: “Bij het Nederlandse en het Europese beleid is veel sprake van incoherentie en het is essentieel dat dit wordt aangepakt.”
Wat zijn de 2 belangrijkste take-aways die tijdens de sessie naar voren kwamen?
Wat mij opviel is dat er geen enkele discussie was over bij wie de zwaarste lasten liggen. Iedereen is het eens dat wij als Nederland en Europa meer verantwoordelijkheid dragen voor klimaatverandering en dat nu de lasten liggen bij de armste groepen zowel binnen onze grenzen als daarbuiten. Klimaatverandering is een probleem voor mensenrechten in het algemeen en vrouwenrechten in het bijzonder, daar was iedereen het mee eens.
Het tweede waar ik mee weg liep deze avond was dat bij zowel het Nederlandse beleid als bij het Europese beleid veel sprake is van incoherentie. Vanuit Nederland investeren wij nog veel meer geld in uitbreiding van de fossiele industrie dan in het ontwikkelen van duurzame alternatieven. De Nederlandse beloftes klinken mooi en zijn veel beter dan de huidige stand van zaken, maar er moet nog heel wat gebeuren wil de Nederlandse regering deze beloftes ook daadwerkelijk nakomen. En haast is geboden!
Wat vond je het meest opmerkelijk of inspirerend in de discussie?
Het eerst wat opvalt zijn de pijnlijke statistieken:
- Meer dan 50% van de Nederlandse inkomsten komt voort uit de fossiele industrie
- Nederland gaat weer 600 miljoen investeren in fossiele brandstof winning
- Nederland geeft ruim twee keer zoveel uit aan fossiele projecten in het buitenland als we geven aan klimaatfinanciering
Money talks, dat blijkt maar weer. Een grote uitdaging om dit tij te keren.
Maar ik kijk graag naar de kansen die er zijn, en die zijn er volgens mij genoeg. Het eerste waar ik dan aan denk is dat Marcel Beukeboom (klimaatgazant van het Ministerie van Buitenlandse Zaken) zelf begon over de noodzaak voor coherentie. Hij stelde dat we niet alleen moeten zorgen dat we ons aanpassen aan klimaatverandering en duurzamer gaan leven, maar dat vooral onze financiële stromen volledig in lijn moeten zijn met de doelen in het Parijs Akkoord. Iets waar ActionAid zich al tijden voor inzet.
Verder waardeer ik de inbreng van Brandon Wu (ActionAid USA) over Loss and Damage enorm. Vaak wordt dat gezien als een moeilijk en taai onderwerp, maar hij wist het simpel te verwoorden. Loss and Damage is pas nodig wanneer mitigatie en adaptatie falen, bijvoorbeeld bij overstromingen, extreme droogte en orkanen. Vervuilende landen, zoals Nederland en de Verenigde Staten, hebben meer bijgedragen aan het probleem van klimaatverandering. Daarom hebben wij een juridische én morele plicht om structureel bij te dragen aan het herstellen van de schade. Het is meer dan noodhulp, het is een structurele bijdrage voor schade die wij deels veroorzaken.
Waar zie je mogelijkheden om op voort te bouwen? Wat zijn mogelijke volgende stappen?
Volgende stappen zijn er genoeg. We moet met het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de slag om te kijken hoe zo snel mogelijk coherent beleid kunnen voeren en onze financiële stromen op orde kunnen brengen.
Verder gaan wij samen met onze partners blijven werken om klimaatfinanciering te verbeteren. Om ervoor te zorgen dat het geld terecht komt waar het nodig is. Namelijk bij inheemse groepen en voornamelijk bij vrouwen in kwetsbare gemeenschappen. Het is en blijft namelijk zo dat klimaatverandering slecht nieuws is voor vrouwenrechten.