De vluchtelingencrisis: een ooggetuigenverslag

Zonsopgang op een Grieks strand is paradijselijk. Totdat in de verte een boot aankomt. Dan wordt pas echt duidelijk wat de tragedie van de vluchtelingencrisis inhoudt.

Alleen al op Lesbos komen dagelijks ruim 1500 mensen aan in boten. Meer dan 3500 mensen zijn bij de oversteek omgekomen. Foto’s en hartverscheurende verhalen brengen het menselijk leed in beeld.

Vorige week vertrok ik naar Lesbos om het team van ActionAid Griekenland te helpen. Vroeg in de ochtend, warm aangekleed, begaven we ons naar het strand om de eerste boot op te wachten. Ik zou met eigen ogen zien waarover ik al maanden las in de krant. Ik voelde me bevoorrecht om daar te zijn en te kunnen helpen.

Toen kwam de boot aan land en kreeg alles een andere betekenis.

Opeens gebeurde er van alles tegelijk. Mensen reageerden zo verschillend: sommigen lachten en juichten of vielen elkaar huilend in de armen, anderen vielen flauwen of moesten overgeven, en weer anderen zaten trillend te bidden…

Op dat moment, terwijl ik de vochtigheid van de blauwe kleertjes van de baby voelde, drong de vluchtelingencrisis opeens in zijn volle omvang tot me door. Het overweldigde me.

Ik besefte hoe het moet zijn geweest voor zijn moeder. Om twee risico’s tegen elkaar af te wegen: met je baby de Middellandse Zee oversteken in een rubberen bootje, in de wetenschap dat zovelen daarbij omkomen, of in zijn geboorteland blijven, waar mensen omkomen door bommen. Geen enkele moeder zou ooit die afweging moeten hoeven maken.

Het was heftig om deze mensen te ontmoeten, die deze moeilijke beslissing hebben genomen en bereid waren de gevolgen daarvan te dragen. Iedere boot brengt nieuwe passagiers die verschrikkingen hebben moeten doorstaan en trauma’s met zich meedragen.

Rust voelde ik alleen toen ik een van de Moeder en Kind Centra bezocht die ActionAid hier heeft opgezet. Tussen alle wanorde en chaos kunnen moeders even rustig plaatsnemen met hun baby’s op comfortabele kussens, bijvoorbeeld om in alle privacy borstvoeding te geven.

Er waren geen wachtrijen, er was geen haast… er heerste een serene stilte. Sommige moeders praatten zachtjes met elkaar of met ActionAid-medewerkers, anderen waren simpelweg diep verzonken in hun eigen gedachten. Voor de kinderen lag er speelgoed. Toen pas besefte ik de toegevoegde waarde van ActionAid op deze plek. De centra bieden getraumatiseerde moeders, die dichtbij hun eigen dood waren en die van hun kinderen, een plek om tot rust te komen.

Voor moeders die gedwongen werden hun huis te verlaten, zijn de Moeder en Kind Centra een tijdelijk thuis, tot het moment dat ze hun lange, gevaarlijke reis weer moeten vervolgen.

Tekst: Claire Smith, ActionAid UK