Cycloon Idai: 6 maanden na de ravage
In maart 2019 komt cycloon Idai aan land in Mozambique, Zimbabwe en Malawi. Idai is een van de hevigste tropische cyclonen ooit in Afrika en het zuidelijk halfrond, en laat meer dan 1300 doden achter. Nog veel meer mensen raken vermist en in de drie landen worden zeker 3 miljoen mensen geraakt. Een verschrikkelijke situatie, maar hartverwarmend was de steun van onze donateurs die direct in actie kwamen. Mede dankzij hen kon ActionAid in de afgelopen maanden ruim 50.000 mensen, voornamelijk vrouwen, ondersteunen.
Helpen waar de nood het hoogst is
De eerste stap was het identificeren van de grootste nood en daarop reageren. In Mozambique ging het om vervoer en brandstof, schoolmaterialen (zoals tassen, boeken en pennen), lakens, voedsel voor gezinnen en tijdelijke opvang. In Zimbabwe zorgden we voor eten zoals suiker, bonen en olie, maar deelden we ook hygiënekits voor vrouwen uit aan gevluchte families in Chimanimani. En ActionAid Malawi zorgde voor olie, havermout, groenten, klamboes, lampen op zonne-energie en maandverband voor drie opvangkampen in de Nsanje-regio.
Speciale aandacht voor vrouwen
Vrouwen en kinderen lopen een enorm risico tijdens rampen, zij hebben 14 keer meer kans om het niet te overleven dan mannen én geweld tegen vrouwen neemt tijdens noodsituaties vaak toe. Daarom richt ActionAid’s hulp zich in deze fase voornamelijk op de bescherming van vrouwen, inclusief het opzetten van Women Friendly Spaces: veilige centra voor vrouwen. Ook konden we landbouwzaden en onderwijshulp leveren en voorzagen we kinderen van materiaal en kleding zodat zij hun onderwijs kunnen vervolgen.
Werken aan de toekomst
ActionAid is inmiddels begonnen met een langetermijnplan voor herstel binnen de regio. Zo maken we gebruik van de Women Friendly Spaces om meisjes en vrouwen voorlichting te geven over hun rechten en om bewustwording te creëren over geweld. We werken aan het herstellen van schoon water en sanitaire voorzieningen, en geven psychosociale en educatieve steun aan vrouwen en kinderen in de getroffen gemeenschappen. Daarbij houden we ons ook bezig met de planning voor het komende landbouwseizoen.
Trainingen voor vrouwelijke leiders
Juist omdat vrouwen tijdens een ramp in een kwetsbare situatie zitten is het belangrijk dat juist vrouwen de leiding hebben bij humanitaire hulpverlening. Zij weten het beste wat andere vrouwen nodig hebben en hebben goede banden met de rest van de gemeenschap. Als onderdeel van ActionAid’s noodhulp in o.a. Zimbabwe zetten we daarom trainingen op voor vrouwen (Women Led Community Based Protection training).
In juni kwamen 10 vrouwen van tussen de 23 en 61 jaar bijeen voor zo’n training. Deze vrouwen creëren veilige plekken in hun gemeenschappen en worden daarbij ondersteund door ActionAid en onze Zimbabwaanse partnerorganisatie Jekesa Pfungwa. Op deze plekken kunnen vrouwen veilig hun ervaringen na de cycloon met elkaar te bespreken. De getrainde leiders begeleiden deze gesprekken op een deskundige manier en leggen daarbij de nadruk de voorbereiding voor een eventuele andere ramp. Het doel is om nog zeker 1000 vrouwen te trainen om leiders te worden in Zimbabwe.
Het heft in eigen handen nemen
“Ik leer vrouwen om niet te wachten tot er voedselhulp komt,” vertelt Hilda, één van de deelnemers. “Zij kunnen bijvoorbeeld alvast beginnen met het planten van gewassen op land dat niet verwoest is. Nu de wegen weer vrijgemaakt zijn kunnen ze allerlei inkomsten verwerven door bijvoorbeeld benodigde spullen in het nabije Mozambique te kopen en weer te verkopen in Chimanimani. Op die manier zijn ze niet meer afhankelijk van anderen en kwetsbaar voor geweld.”
De effecten van klimaatverandering
Hilda maakt zich zorgen over de toekomst omdat het klimaat verandert. Normaliter is september het regenseizoen, maar dit jaar is er vrijwel geen regen gekomen. Het omploegen van velden en het planten van gewassen is hierdoor onmogelijk. “We kunnen geen vooruitgang maken zonder regen,” zegt Hilda. “Op deze manier gaan we er alleen op achteruit. Maar we doen ons best om te overleven.”
Vrouwen zoals Hilda, die daadkrachtig zijn en vastberadenheid tonen, spelen een belangrijke rol in tijden van klimaatverandering. Maar internationaal is aandacht voor de gevolgen van klimaatverandering en een eerlijk passend beleid cruciaal.