Onderzoek naar klimaatfonds laat ruimte voor verbetering zien

Financiering voor klimaatprojecten in het mondiale Zuiden komt nog onvoldoende ten goede aan vrouwen en gemarginaliseerde groepen. Dit is een belangrijke les uit nieuw onderzoek naar de genderbewustheid van het Dutch Fund for Climate and Development (DFCD).

Klimaatfondsen zoals deze zijn essentieel in de aanpak van de klimaatcrisis. We juichen dan ook toe dat de Nederlandse overheid hier geld voor opzij zet. Vooral dit fonds, dat in 2019 actief werd, heeft veelbelovende doelstellingen. Jammer genoeg mist het nog een meer inclusieve en vooral genderbewuste benadering om de volle potentie van zulke financiering waar te maken.

“Vrouwen en gemarginaliseerde groepen blijven in klimaatprojecten vrijwel buiten beeld, terwijl zij de belangrijkste doelgroep zijn die onze steun bij de aanpak van de klimaatcrisis hard nodig hebben,” vertelt Sophie Kwizera, hoofd Beleid en Programma’s bij ActionAid. Samen met Profundo onderzocht ActionAid zeven projecten in Kenia, Oeganda en Bangladesh die dankzij het DFCD tot stand zijn gekomen.

Garnalen, groene energie en klimaatbossen

Uit groepsgesprekken en interviews met gemeenschapsleden rondom de zeven projecten bleek dat de deelname van vrouwen en gemarginaliseerde groepen zeer laag bleef. Vrouwen ervoeren weinig zeggenschap. Zo bleek bij een garnalenproject in Bangladesh dat maar 5% van de deelnemers vrouw was.

Ook bij bosbouwprojecten hadden vrouwen alleen zijdelings een rol. Omdat vrouwen en jongeren in Kenia en Oeganda formeel geen land kunnen bezitten, waren ze geheel van de inkomsten van deze projecten buitengesloten. Dit, terwijl vrouwen wel de aanplanting onderhouden en dus door de nieuwe bosbouwprojecten meer werkdruk ervaarden. De nieuwe inkomsten die dit genereerde gingen enkel naar de landeigenaren.

Door klimaatfinanciering alleen via landeigenaren te laten vloeien, kan dit verder impact hebben op voedselzekerheid. Zo verloren vrouwen in Kenia de akkers waarmee ze hun gezinnen voeden aan klimaatprojecten.

Een groepsgesprek in Oeganda over de impact van de klimaatprojecten in de omgeving.

Aanbevelingen

“We willen met deze bevindingen inzichtelijk maken dat een klimaatfonds juist meer op impact voor lokale gemeenschappen moet sturen,” aldus Sophie. “Met een meer inclusieve en genderbewuste benadering kunnen klimaatfondsen ook de doelgroepen bereiken die weinig inspraak hebben en de klimaatsteun hard nodig hebben.”

Onze aanbevelingen:

1. Veranker en implementeer een genderbewuste aanpak
2. Zorg ervoor dat projecten de hele gemeenschap ten goede komen
3. Betrek de gemeenschap meer bij de projecten
4. Werk meer samen met maatschappelijke organisaties en (vrouwenrechten)experts
5. Diversificeer de projecten en projectgrootte, en focus meer op welzijn dan op winst, zodat klimaatgeld ook ten goede komt aan vrouwen en gemarginaliseerde groepen

Meer informatie over het fonds, ons onderzoek en onze aanbevelingen vind je in het rapport: “Making climate finance work for women and marginalised groups: Lessons from the Dutch Fund for Climate and Development first phase”.