Vrouwen in Somaliland tonen barmhartigheid en leiderschap tijdens de crisis
Somaliland zucht – net als veel andere landen in Oost-Afrika – al voor het derde jaar op rij onder extreme droogte. Deze crisis zou een waarschuwing moeten zijn voor de rest van de wereld. Extreme weersomstandigheden komen namelijk steeds vaker voor, met steeds ernstiger gevolgen. Vrouwen in Somaliland laten zien hoe we het beste met rampen als deze om kunnen gaan.
Door extremere weersomstandigheden komen natuurrampen steeds vaker voor. Het Caribisch gebied kreeg te maken met orkaan Irma, meer dan 24 miljoen mensen in Zuid-Azië werden getroffen door overstromingen, en Oost-Afrika kampt al jaren met extreme droogte.
Dit heeft grootschalige gevolgen. Naast het gebrek aan water, voedsel en geld veroorzaken rampen zoals deze ook een reeks neveneffecten, zoals toenemende ongelijkheid en omvangrijke migratiestromen, zowel binnen de landsgrenzen als daarbuiten.
Vrouwen vormen een kwetsbare groep en worden daarom harder getroffen door de crisis. Zij gaan gebukt onder het patriarchale systeem en kunnen vaak niet lezen en schrijven, waardoor ze minder op de hoogte zijn van de beschikbare hulp. Ook moeten ze door de droogte langere afstanden afleggen voor water, waarbij ze het risico lopen om slachtoffer te worden van verkrachting.
Holly Miller van ActionAid Australië bezocht vrouwengroepen in de dorpen Saylabari en Gorgeysa in Somaliland. In Saylabari vormden de vrouwen een collectief om ervoor te zorgen dat kwetsbare groepen als eerste worden geholpen bij de distributie van goederen. En Gorgeysa kreeg te maken met zoveel migranten, dat vrouwen de regel introduceerden dat elke familie in het dorp twee gezinnen moet opnemen. Ook doneerden ze kleding en zetten ze het spaargeld – dat ze sinds hun oprichting 3 jaar geleden hadden verzameld – in om voor de vluchtelingen te zorgen.
Toen Holly haar bewondering hiervoor uitsprak, zeiden de vrouwen verbaasd: “Wat hadden we anders kunnen doen? Wij hebben het geld.”
We kunnen veel leren van de vrouwen in Somaliland en de manier waarop ze omgaan met hun medemensen. Terwijl zij hun schamele bezittingen delen, praten wij over gebrek aan ruimte en middelen. In het politieke debat worden daar regelmatig termen als terrorisme en gelukszoekers, die het voorzien hebben op ‘onze’ welvaart, bij gehaald.
Hoe lang kan het Westen nog wegkomen met deze zelfzuchtige visie? Klimaatverandering eist zijn tol, en nu al dwingen extreme weersomstandigheden mensen ertoe om te migreren. In Somaliland en ver daarbuiten zullen de komende jaren miljoenen mensen op de vlucht slaan, radeloos op zoek naar voedsel en water.
ActionAid geeft vrouwen een leidende rol bij noodhulp. Onze ervaring is dat zij meer oog hebben voor de belangen van de hele gemeenschap, inclusief die van andere vrouwen. Zij houden in het bijzonder rekening met de specifieke behoeften van kwetsbare groepen en geven ook ruimte aan andere vrouwen om eveneens een leidende rol aan te nemen.
De vrouwen uit Somaliland vroegen aan het einde van haar bezoek aan Holly hoe vrouwen in het Westen omgaan met gender-gerelateerde problemen. ‘Wat kunnen we doen bij het streven naar hogere doelen, zoals het presidentschap?’ Holly antwoordde dat we weliswaar veel vooruitgang hebben geboekt, maar nog een lange weg te gaan hebben. Als het gaat om medemenselijkheid, kunnen we juist veel leren van vrouwen in Somaliland.
Dit is een ingekorte en bewerkte versie van het oorspronkelijke artikel Somaliland’s women show kindness and leadership in the face of a humanitarian crisis dat eerder verscheen in The Guardian.