Belastingverdrag Nederland-Zambia nog steeds oneerlijk
Ernstig tekort schiet het heronderhandelde belastingverdrag tussen Nederland en Zambia waarvan de goedkeuring woensdag 11 oktober op de agenda van de Tweede Kamer staat. Dat concludeert internationale ontwikkelingsorganisatie ActionAid na analyse van het nieuwe verdrag.
In 2013 committeerden de Staatssecretaris van Financiën en de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking zich tot het eerlijker maken van de belastingverdragen met 23 ontwikkelingslanden. Hierbij hadden de bewindspersonen speciale aandacht voor Zambia, een grondstofrijk land dat bijzonder kwetsbaar is voor belastingontwijking door internationaal opererende bedrijven. Op initiatief van Nederland werd voor dit verdrag een volledige heronderhandeling ingezet.
Om te toetsen of het nieuwe verdrag voldoet aan de beloften, heeft ActionAid het verdrag bestudeerd. Helaas kan niet anders dan geconcludeerd worden dat het verdrag ernstig tekort schiet. Zo heeft er geen eerlijke herverdeling plaatsgevonden van belastingrechten; hierdoor kan Zambia multinationals slechts tegen lage tarieven belasten en in sommige gevallen helemaal niet.
Het verdrag stelt Zambia ook vrijwel onverminderd bloot aan belastingontwijkingrisico’s door verdragsmisbruik. Nederland wordt vaak door multinationals gebruikt om winsten onbelast te verschuiven naar belastingparadijzen om zo nergens belasting te betalen.
De maatregelen die Nederland heeft ingevoerd om dit te voorkomen, zogenaamde anti-misbruik bepalingen, zijn heel beperkt; ze zijn alleen op rente, royalty en dividend toegepast in het verdrag, waardoor ze hun doel missen. Ook op basis van het OESO-actieplan dat in 2015 kort na de vaststelling van de verdragstekst met Zambia werd aangenomen, wordt aangegeven dat anti-misbruik op het gehele verdrag van toepassing dient te zijn om verdragsmisbruik echt aan te pakken. Hiermee zijn de doelstellingen van de bewindspersonen om misbruik van het verdrag te voorkomen, niet behaald.
Daarnaast bestaan er überhaupt twijfels over hoe fanatiek Nederland de anti-misbruik bepalingen gaat toepassen, gezien het feit dat Nederland lege brievenbusmaatschappijen al decennia de hand boven het hoofd houdt onder het mom van een goed vestigingsklimaat. Rapportage over Nederlandse inspanningen en de effectiviteit hiervan zijn dan ook cruciaal.
Gijs Verbraak, Beleidsadviseur Tax Justice van ActionAid stelt: “Zolang belastingontwijking inclusief schadelijke belastingverdragen niet krachtig wordt aangepakt, krijgen ontwikkelingslanden geen kans zich te ontwikkelen. Wat ActionAid betreft wordt dit verdrag niet goedgekeurd zonder grondige aanpassingen die Zambia in staat stellen van multinationals actief in hun land, een eerlijk aandeel belasting te claimen.”
Link naar volledige analyse: https://actionaid.nl/2017/10/09/analyse-belastingverdrag-nl-zambia/ *** Voor meer informatie, foto’s en interview met Gijs Verbraak, Sr Beleidsadviseur Tax Justice van ActionAid, neem contact op met Elliaa Jutte, elliaa.jutte@actionaid.org; 06-26365284