VN-resolutie voor mondiaal belastingbeleid aangenomen ondanks weerstand OESO-landen

Ondanks historisch grote weerstand van OESO-landen, waaronder Nederland, is er binnen de Verenigde Naties een belangrijke resolutie op initiatief van 54 Afrikaanse landen aangenomen dat de basis legt voor democratische besluitvorming in mondiale belastinghervormingen. Een ongekend belangrijke stap in de strijd tegen belastingontwijking en ongelijkheid.

Nigeria had op verzoek van 54 Afrikaanse landen tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties het voorstel gedaan waarin het de Verenigde Naties opriep om een leidende rol op zich te nemen op het gebied van mondiaal belastingbeleid. Dit voorstel werd uiteindelijk met consensus aangenomen. Eerdere pogingen hiertoe in de afgelopen twee decennia werden door OESO-landen tegengehouden.

Weerstand OESO-landen

OESO-landen gaven de voorkeur aan door de OESO geleide belastinghervormingen. Echter, de OESO bleek keer op keer niet in staat de wereldwijde belastingontwijking door internationale bedrijven van meer dan $312 miljard per jaar krachtig aan te pakken.  Ook was de besluitvorming binnen de OESO onvoldoende inclusief en democratisch; ondanks het feit dat veel landen uit het Mondiale Zuiden deelnamen aan het proces, werden de discussie en de besluiten gedomineerd door de vermogende OESO-landen. Dit heeft ertoe geleid dat de in 2015 en 2021 aangenomen pakketten niet alleen te zwak waren, maar ook in het voordeel was van OESO-landen waar de hoofdkantoren van multinationals zijn gevestigd.

Er zijn duidelijke oplossingen om belastingontwijking krachtig aan te pakken, maar die stuiten vaak op weerstand binnen de OESO. Hierdoor lopen landen in het Mondiale Zuiden belastinginkomsten mis, die zo hard nodig zijn om te investeren in publieke voorzieningen. Vrouwen worden extra hard getroffen door het ontbreken van cruciale publieke diensten zoals gezondheidszorg en onderwijs.

Voorstel G77 om belastingsysteem eerlijker te maken

De Afrikaanse landen hebben uit frustratie over het onvermogen van de OESO om het belastingsysteem eerlijker te maken besloten het voorstel voor een Verengde Naties Conventie tot stemming te brengen, ondanks decennia aan tegenstand vanuit de OESO. Aangezien de G77, tegenwoordig een coalitie van 134 landen uit het Mondiale Zuiden, het voorstel steunden, was er een duidelijke meerderheid voor het voorstel. Door de overweldigende steun, strandden laatste pogingen van het OESO kamp om een stemming tegen te houden. De OESO-landen stemden uiteindelijk in maar hebben nog wel wat voorbehoud over delen van de resolutie.

Wereldwijd VN-belastingorgaan stap dichterbij

Deze resolutie roept de Verenigde Naties op een leidende rol op zich te nemen op het gebied van mondiaal belastingbeleid en is een belangrijke eerste stap naar een meer democratische, transparante en eerlijkere mondiale belastingregels. Het einddoel is een VN-belastingorgaan onder wiens leiding toekomstige mondiale belastingrevisies worden vormgegeven, zodat belastingontwijking en ongelijkheid structureel worden aangepakt.