De wereldwijde vraag naar batterijen voor smartphones en andere elektrische apparaten blijft stijgen. Naar verwachting zal de vraag naar grondstoffen als lithium, mangaan en koper tussen nu en 2030 zelfs verdubbelen!
Veel van deze grondstoffen komen uit landen in het mondiale Zuiden, waaronder Zuid-Afrika. In de Noord-Kaap richten de mijnbouwbedrijven die mangaan delven veel schade aan. Ze gebruiken grote hoeveelheden water, vervuilen de omgeving en beschadigen huizen door het boren. Voor gemeenschappen die in de buurt van de mijn wonen, blijft hierdoor nauwelijks schoon drinkwater over. De bedrijven doen niks om dit te voorkomen of om de schade te compenseren.
Vrouwen worden door de schadelijke praktijken van deze bedrijven extra hard geraakt. Zo zijn zij bijna altijd degenen die water halen en voor zieke familieleden zorgen. Bovendien trekken de mijnen mannen van buiten de regio aan; banen worden nauwelijks gegeven aan de lokale bevolking. Dit, in combinatie met de extreme armoede in deze gemeenschappen en een gebrek aan politie door de afgelegen locatie, maakt dat (seksueel) geweld flink toeneemt in gemeenschappen rond mijnen. Ondertussen worden vrouwen, die het meest last hebben van de gevolgen van mijnbouw, helemaal niet betrokken bij de plannen van de mijnbouwbedrijven.
“Ik weet hoe moeilijk het is om seksueel geweld te melden,” vertelt Matlhogonolo. Zij is één van de vrouwen in de Noord-Kaap die precies weet wat de negatieve gevolgen van mijnbouw zijn. Haar dochter, waar zij graag een betere toekomst voor wil, heeft zij gekregen nadat zij door een mijnwerker werd verkracht.
“Destijds had ik geen idee wat mijn rechten waren, ik was jong en een maagd en wist pas na vijf maanden dat ik zwanger was.”
Na een leiderschapstraining van ActionAid heeft Matlhogonolo een hulpcentrum opgezet voor vrouwen die te maken krijgen met geweld. “Hoe pijnlijk het ook is, ik ben blij dat ik mijn ervaringen kan gebruiken om anderen te steunen. Onafhankelijkheid geeft vrouwen de stem en de kracht die zij verdienen. Dat probeer ik elke vrouw te laten voelen.”
Matlhogonolo is leider bij MACUA/WAMUA, een Zuid-Afrikaanse organisatie die vrouwen in mijnbouwgebieden ondersteunt.
ActionAid werkt met lokale partners, zoals MACUA/WAMUA (Mining Affected Communities United in Action/Women Affected by Mining United in Action). MACUA/WAMUA is opgericht in 2012 na de moord op 34 stakende mijnwerkers door de politie, bekend als de Marika massacre. De mensen die bij MACUA/WAMUA aangesloten zijn weten maar al te goed wat de schaduwkant is van mijnbouw voor de onderdelen van onze smartphones.
Vrouwen worden niet alleen het zwaarst getroffen door de mijnbouw, maar ze weten ook precies wat er nodig is voor verandering. Ze kennen hun gemeenschap als geen ander, begrijpen de problemen en weten welke oplossingen nodig zijn. Hun leiderschap is essentieel om de mijnbouw eerlijker te maken. Helaas ontbreekt het vaak aan de kennis en middelen om zich tegen de bedrijven te verzetten. Dankzij de steun van onze donateurs kunnen we deze vrouwen de steun bieden die ze nodig hebben.