Het humanitaire systeem is helaas nog steeds niet gericht op vrouwen. Bij noodhulpacties, veelal geleid door mannen, worden de behoeften van vrouwen vaak nog vergeten. Door bestaande ongelijkheid wordt eten oneerlijk verdeeld, er wordt niet gedacht aan menstruatieproducten, toilet- en wasruimtes zijn niet veilig en er zijn geen veilige ruimtes voor vrouwen om tot rust te komen of om borstvoeding te geven.
meer kans hebben vrouwen om te overlijden aan de gevolgen van een klimaatramp.
van alle klimaatvluchtelingen is vrouw.
mensen zijn nu wereldwijd op de vlucht, een schrikwekkend record.
Hongersnood, ernstige watertekorten en stijgende voedsel- en energieprijzen vanwege de oorlog in Oekraïne brengen miljoenen mensenlevens in gevaar in de Hoorn van Afrika. De prijs van brood is in Somaliland verdrievoudigd: onbetaalbaar voor veel van de al door droogte geteisterde bevolking. De situatie is zo schrijnend dat meisjes gedwongen worden te trouwen in ruil voor voedsel en water. Daarnaast zorgt de droogte voor toenemend geweld tegen vrouwen en meisjes.
Het merendeel van de 5 miljoen mensen die Oekraïne hebben ontvlucht zijn vrouwen en kinderen. Zij vluchten voor oorlogsgeweld, maar zijn ook op de vlucht niet altijd veilig. Geweld neemt toe in noodsituaties als deze en de kwetsbare positie van vrouwelijke vluchtelingen wordt vaak misbruikt. Veilige opvang en noodhulp in buurtlanden is daarom essentieel.
Vrouwenrechten in Afghanistan worden steeds verder verdrukt. Waar de Taliban maanden geleden nog toezegde vrouwenrechten te waarborgen, is onderwijs inmiddels voor vrouwen verboden en moeten zij bedekt de straat op. Daar komt bij dat duizenden mensen in Afghanistan hun huizen zijn ontvlucht opzoek naar veiligheid en door mislukte oogsten ligt honger op de horizon.
Vrouwen aan de frontlinie van crisissituaties redden mensenlevens »
Hibo Aden is vrouwenrechtenexpert bij ActionAid Somaliland. Zij steunt lokale vrouwen om tijdens een crisis, zoals de aanhoudende droogte in haar land, de leiding te nemen. Het versterken van vrouwelijk leiderschap staat centraal. En ze ziet dat het werkt!
Hibo vertelt: “ActionAid is een feministische organisatie die de issues van vrouwen centraal stelt. Ik werk in vijf regio’s, werk samen met 85 vrouwen en coördineer 21 ‘safe spaces’. Ik wil een einde maken aan alle discriminatie, armoede en onrecht. Daarom moeten we de positie van vrouwen versterken, want vrouwen zijn in Somaliland in de meerderheid. Als we de meerderheid van de bevolking marginaliseren dan kunnen we geen gerechtigheid bereiken.”
Vrouwen zijn essentieel voor de oplossingen van crises en het bieden van noodhulp. Dit weet ActionAid uit jarenlange ervaring en samenwerking met lokale vrouwenorganisaties. Noodhulp geleid door vrouwen is niet alleen belangrijk voor het welzijn van lokale gemeenschappen, maar ook voor de positie van vrouwen in deze gemeenschappen.
Als vrouwen tijdens een crisis leiderschapsrollen innemen, merken we dat hun positie ook op de lange termijn verbetert. Vóór een dergelijke crisis werden vrouwen achtergesteld door de (lokale) politiek en bestaande normen, maar een noodsituaties gooit deze omgangsnormen vaak overhoop. Een kans voor vrouwen om na een ramp hun recht op te eisen voor onderwijs en gelijkheid.