Industriële landbouw is verantwoordelijk voor 17% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. In het mondiale Zuiden leidt dit tot grootschalige ontbossing, vervuiling, water- en landroof, en ondermijnt het de kleinschalige, duurzame voedselproductie voor lokale markten. Dit, terwijl er een alternatief is: agro-ecologie. Deze alternatieve vorm van landbouw is beter voor het milieu, versterkt gemeenschappen en beschermt boeren tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Terwijl er nog veel te veel geld naar schadelijke landbouwpraktijken gaat, blijft de steun voor duurzame oplossingen zoals agro-ecologie veel te beperkt. In onze analyse vorig jaar kwam zelfs naar voren dat er 20 keer meer financiering gaat naar de grootste klimaatvervuilers dan naar duurzame alternatieven!
Agro-ecologie is een vorm van landbouw waarbij voedsel verbouwd wordt op een manier die natuurlijk, klimaatbestendig en inclusief is. Er wordt bijvoorbeeld geen gebruik gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmatige meststoffen, maar alleen van traditionele, lokale middelen en technieken. Kleinschalige boeren hebben bovendien zelf de controle over hun voedselproductie, waardoor zij de lokale economie en voedselvoorziening kunnen versterken.
Dit versterkt niet alleen gemeenschappen, maar vooral ook de positie van vrouwen, sinds zij de overgang naar agro-ecologie veelal leiden. Hiermee verbeteren zij niet alleen hun voedselzekerheid, maar ook hun inkomen en sociale positie.
“Nu planten we ons eigen voedsel,” verkondigd Issabel trots. Als onderdeel van een groep van 20 vrouwen in Pombo, Kenia, heeft zij trainingen in o.a. agro-ecologie en droogte mitigatie gevolgd. Ook ondersteunde ActionAid ze met leningen.
“Droogte vormt de grootste uitdaging hier, maar door de waterbesparingstechnieken die we van ActionAid geleerd hebben is het beheersbaar geworden. Zo kun je door slim om te gaan met weinig water je eigen keukentuin hebben.” Issabel is enorm trots op wat zij en haar vrouwengroep hebben bereikt. “Dankzij agro-ecologie hoef ik niet meer na te denken over verhuizen en kennen we voedselzekerheid. Daar ben ik heel blij mee, want de vrouwengroep is mijn familie.”
Haar vrouwengroep is gegroeid sinds hun begin in 2018. Ook zijn er ondertussen andere vrouwengroepen gevormd. In totaal heeft ActionAid tot nu toe in Kenia en Oeganda meer dan 6400 vrouwen en meisjes ondersteund met trainingen in agro-ecologie, waaronder 114 vrouwen met een beperking.
Overal ter wereld lijden gemeenschappen door de klimaatcrisis, vooral als ze afhankelijk zijn van landbouw en veeteelt. Langdurige extreme droogte en plotselinge overstromingen veroorzaken ernstige problemen. Gewassen verschroeien onder de brandende zon en de bodemkwaliteit verslechtert met de dag.
Dit alles leidt tot voedseltekorten, met alle gevolgen van dien. Vrouwen dragen hierbij de zwaarste lasten. Zij zijn degenen die steeds langere afstanden moeten lopen om water te kunnen halen. Moeders zullen de eerste zijn die maaltijden overslaan om hun kinderen te kunnen voeden. Voedselonzekerheid leidt tot stress en armoede, wat helaas vaak gepaard gaat met gedwongen huwelijken en (seksueel) geweld tegen vrouwen. Meisjes worden als eerste thuis gehouden als er geen geld meer is voor school, waardoor hele generaties door de klimaatcrisis dreigen achter te lopen.
Agro-ecologie biedt dé oplossing voor deze vele gevolgen van klimaatverandering. Daarom traint ActionAid vrouwen in o.a. Kenia, Oeganda en de Democratische Republiek Congo in deze duurzame manier van landbouw. Hierdoor kunnen ze klimaatbestendig voedsel verbouwen voor zichzelf, hun gezin én om te verkopen in hun regio.