In Nairobi kwamen deze week vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, overheid en mijnbouwbedrijven bijeen voor de lancering van een modelwet voor de mijnbouw, opgesteld door de International Alliance on Natural Resouces in Africa (IANRA). De modelwet laat zien dat de mijnbouwsector zo gereguleerd kan worden dat gemeenschappen niet langer de dupe zijn van mijnbouwactiviteiten, maar juist kunnen profiteren van de bodemschatten.
Africa is rich, but who benefits?
De officiële presentatie van de modelwet vond plaats bij de Ngondigemeenschap in de regio Olkaria, een paar uur rijden ten westen van Nairobi. De vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, overheid en mijnbouwbedrijven droegen felgekleurde T-shirts met daarop de tekst: Africa is rich, who benefits? Een goede vraag en een vraag die in Olkaria regelmatig gesteld wordt.
De Ngondi-gemeenschap in Olkaria moest verhuizen om plaats te maken voor de geothermische energie centrale. De beloofde ontwikkeling die met de winning zou komen, bleef uit. In plaats van voorspoed werden zij geconfronteerd met vervuiling van water, land en lucht, naast scheuren in de ondergrond en hun huizen. Veel van de inwoners van de gemeenschap werden ziek door het inademen van stof en het drinken van vervuild water. De werkgelegenheid kwam er niet, slechts het buurthuis kreeg elektriciteit en de verharde weg stopt bij de aardwarmtecentrale en leidt niet naar het er achtergelegen dorp.
Naar een pan-Afrikaanse modelwet
De International Alliance on Natural Recources in Africa (IANRA) stelde vast dat gemeenschappen in heel Afrika op dezelfde manier worden getroffen door mijnbouw. IANRA telt 44 leden uit 13 Afrikaanse landen uit zuidelijk, centraal, oost en west Afrika. Zij constateerden ook dat de bestaande wetten en beleidsdocumenten die de rechten van de mijngemeenchappen beschrijven onvolledig zijn, of tegenstrijdig, en niet worden nageleefd.
IANRA deed daarom een uitgebreide inventarisatie van wat nodig is om deze schendingen te voorkomen en te zorgen dat mijnbouw rechtvaardiger en duurzamer wordt. Deze informatie werd samengebracht en vormde de basis voor de eerste pan Afrikaanse modelwet die gemeenschappen in heel Afrika kunnen gebruiken om op te komen voor hun rechten.
Eerste succes modelwet voor mijnbouw
In Olkaria werd door een lokale minister van grondstoffen een eerste toezegging gedaan over de implementatie van de modelwet. De gemeenschap gaat nu verder in gesprek met mijnbouwbedrijven en de overheid om te zorgen dat hun rechten ook echt nageleefd zullen worden. Want, het opstellen van de modelwet is slechts de eerste stap. Pas als de rechten van de gemeenschappen worden opgenomen in de wetten én geïmplementeerd, zullen de mensen in Olkaria, en de gemeenschappen in alle andere grondstofrijke landen in Afrika kunnen profiteren van de bodemschatten. Africa is rich, let us all benefit!