Succesverhaal Senegal: graanbanken bieden verlichting tijdens de coronacrisis

Op welke manier treft het coronavirus andere ActionAid-kantoren? Maak kennis met twee powervrouwen van ActionAid Senegal: Khardiata Ndoye Pouye (Women’s Rights Officer) en Nathaly Soumahoro (Program and Policy Manager). “Preventieve maatregelen uit voorgaande jaren, zoals de graanbanken, zorgen voor een buffer en solidariteit tijdens de coronacrisis.”

Welke gevolgen heeft het coronavirus in Senegal?

Nathaly: “Veel mensen in Senegal – vooral vrouwen – werken in de kwetsbare, informele sector: op het land, op de markt, in het huishouden, enzovoort. Door de lockdown konden ze niet werken en voor hen betekent dat: geen geld, en dus geen eten. Inmiddels zijn de maatregelen wat versoepeld, maar nog steeds zijn markten maar korte tijd geopend en ligt het openbaar vervoer voor een deel plat.”

Khardiata: “Een van mijn grootste zorgen is geweld tegen vrouwen. De lockdown en spanningen over geld hebben geleid tot een toename van huiselijke geweld. Uit recent onderzoek blijkt dat meer dan 60 procent van de vrouwen in Senegal slachtoffer is geweest van geweld.”

Nathaly: “Een ander punt van zorg is de sluiting van scholen. We zijn bang dat ouders straks te weinig geld hebben om al hun kinderen naar school te sturen. De kans is groot dat meisjes dan moeten helpen in het huishouden of vervroegd worden uitgehuwelijkt. ActionAid vraagt de regering om aandacht te besteden aan dit probleem. We hebben veel bereikt de afgelopen jaren, en willen niet dat dat verloren gaat.”

Welke invloed heeft de pandemie op jullie werk?

Khardiata: “Het is lastiger geworden om projecten te bezoeken. In Senegal hebben we negen Local Rights Programmes (LRP’s), programma’s in specifieke regio’s. Elk programma wordt geleid en gecoördineerd door een lokale leider, een zogenaamde ‘woman champion’. Om contact te houden, hebben we een WhatsApp-groep opgezet. We bespreken elke dag de situatie en geven advies over bewustzijn rondom covid-19. Bijvoorbeeld door posters en video’s te maken. Twee vrouwen hebben geen WhatsApp, maar die bel ik gewoon. De lokale leiders zijn geweldige vrouwen: ze zijn sterk, hebben een fantastische mentaliteit en zijn een ster in het vinden van oplossingen bij problemen.”

Wat is de inhoud van de programma’s?

Nathaly: “De programma’s dragen bij aan structurele oplossingen voor honger en ongelijkheid, en draaien voornamelijk om voedselzekerheid en vrouwenrechten. Zo hebben we de afgelopen jaren graanbanken opgezet waar overtollige rijst kan worden opgeslagen. Vooral in zeer droge of afgelegen gebieden is dit nuttig. Ook nu, met het sluiten van de markten, zijn de graanbanken een uitkomst. Niet alleen voor de landeigenaren zelf, maar ook voor mensen in nood, soms ver buiten de regio.

De meeste graanbanken worden beheerd door vrouwen en jongeren. Zij vertegenwoordigen de commissie die de verdeling coördineert. ActionAid ondersteunt hen bij het beheer en met benodigdheden zoals notitieboekjes, weegschalen en rekenmachines.

Een onderdeel van de graanbank zijn microfinancieringsgroepen voor vrouwen. Daarmee kan een kleine lening worden afgesloten voor investeringen. Die lening kan ook bestaan uit (droogtebestendige) zaden. Na de oogst wordt de lening met rente terugbetaald, waardoor de voorraad kan worden opgebouwd en steeds meer mensen kunnen worden geholpen. De graanbank werkt daardoor als onafhankelijke onderneming die na verloop van tijd geen steun meer nodig heeft van ActionAid.”

Hoe helpen deze maatregelen tijdens de crisis en daarna?

Khardiata: “Preventieve maatregelen uit voorgaande jaren, zoals de graanbanken, zorgen voor een buffer en solidariteit tijdens de coronacrisis. Ook stijgen vrouwen op termijn in aanzien, omdat zij verantwoordelijk zijn voor het beheer van deze cruciale voorziening. We zien dat onze human rights-based approach echt zorgt voor structurele verbetering. Met creatieve oplossingen spelen we in op daadwerkelijke behoeften.”

Hoe gaat het nu in Senegal?

Nathaly: “We hebben geluk dat we konden leren van wat er in Europa en Azië gebeurde, omdat het virus daar als eerste toesloeg. Dat gaf onze regering wat tijd om zich voor te bereiden. Toch hebben we ook kritiek op de reactie van de overheid. Vrouwen worden bijvoorbeeld vaker getroffen door het virus, omdat zij de zorg voor kinderen, ouderen en zieken op zich nemen. We willen dat de overheid hier meer aandacht aan besteedt. Ook is de hulpverlening niet altijd transparant en bereikt het zelden de kwetsbaarste groepen.”

Khardiata: “Voor ons als ActionAid was het nuttig om deel uit te maken van een internationale federatie. We kregen veel informatie en advies van andere landen.”

Welke boodschap heb je voor andere landen die zijn getroffen door de pandemie?

Khardiata: “Het werken als federatie, de solidariteit en het delen van lessen, is onze kracht. Mijn boodschap is daarom: sla de handen ineen. Werk samen om dit virus te bestrijden!”