Ninive: Wereldvrouw in Braziliaanse sloppenwijk
De studente Ninive Nascimento moest tot voor kort dagelijks de donkere steegjes van haar favela doorkruizen om colleges te kunnen volgen. Net als vele andere vrouwen en meisjes in Braziliaanse steden, voelde ze zich onveilig in haar eigen stad. ActionAid steunde de afgelopen jaren lokale initiatieven om hier voorgoed verandering in te brengen. Het resultaat is veelbelovend.
Geen bewegingsvrijheid zonder straatverlichting
De universiteit waar Ninive marketing studeert ligt meer dan 19 kilometer van huis in Heliópolis, een van de grootste favela’s in Saõ Paolo. Omdat ze overdag straatverkopers in haar wijk les geeft in social media marketing, maakt Ninive de weg naar de universiteit altijd ’s avonds. Vooral wanneer ze rond een uur of 11 terugkeerde na een lange dag, voelde ze zich altijd erg onveilig op straat.
Ninive was bepaald niet de enige. Heliópolis (letterlijk: ‘stad van de zon’) was een gevaarlijke plek voor vrouwen. Uit angst aangevallen te worden in de onverlichte straten en steegjes, bleven veel vrouwen ’s avonds binnen. Hierdoor waren hun mogelijkheden om te werken, onderwijs te volgen of vrienden en familie op te zoeken beperkt. Vrouwen en meisjes die er wèl voor kozen de donkere straten te trotseren, beleefden angstige momenten. Zoals een van de inwoonsters van Heliópolis vertelt: “ik bad altijd de hele weg tot God voor bescherming, zo bang was ik om verkracht of overvallen te worden.”
Het recht op een veilige stad voor iedereen
Sinds Heliópolis in de jaren ’60 en ’70 uitgroeide tot een gigantische favela, waren de levensomstandigheden er altijd al twijfelachtig. Met zo’n 160 miljoen stedelingen worstelt Brazilië al decennialang met het organiseren van publieke faciliteiten als schoon drinkwater, voldoende scholen, openbaar vervoer en afvalvoorzieningen. De gebrekkige infrastructuur en faciliteiten raken vooral de armste Brazilianen.
ActionAid zet zich al jaren in voor het verbeteren van de levenskwaliteit in Braziliaanse steden. Omdat vrouwen en meisjes het meest kwetsbaar zijn in onveilige steden, werkt ActionAid vaak nauw samen met lokale vrouwengroepen. Een van deze organisaties is UNAS, waar ook marketingstudente Ninive bij aangesloten is. Daarnaast coördineert ActionAid het Nationale Forum van Stedelijke Hervorming, een organisatie die de rechten van alle stedelingen wil garanderen. Want, zo stelt het Nationale Forum, een veilige en vrije leefomgeving zou simpelweg voor iedereen beschikbaar moeten zijn.
Campagnes werpen vruchten af
Samen met haar partners voerde ActionAid fanatiek campagne om de rechten van stedelingen op de kaart te zetten. Met resultaat: inmiddels hebben alle lidstaten van de Verenigde Naties de ‘right to the city’ officieel erkend.
En de onverlichte steegjes van Heliópolis? Die zijn als het goed is snel voorgoed verleden tijd. Nadat UNAS in 2015 een protesttocht met fakkels organiseerde, werden kapotte lichten de volgende dag meteen vervangen. De gemeente heeft bovendien beloofd om Heliópolis 100% LED verlicht te maken.