Op de foto hierboven zie je Farida uit Nyanya, een buitenwijk in Abuja, de hoofdstad van Nigeria. Farida is moeder van twee kinderen en zwanger van een derde kind. Dagelijks reist ze met de bus van huis naar haar werk. Maar de bussen in Nigeria zijn overvol, nauwelijks te betalen en er zijn maar weinig veilige en goed verlichte bushaltes. Vaak moet Farida in het donker vanaf de bushalte naar huis lopen, bang dat ze elk moment verkracht of aangevallen kan worden. Om ervoor te zorgen dat er genoeg plek is in de bus, zouden er 600 extra bussen ingezet moeten worden. Dit kost 54 miljoen dollar (gebaseerd op de kosten van een bus met 53 stoelen). Om de bushaltes op te knappen is nog een extra 15 miljoen dollar nodig. Maar dit is geld dat Nigeria niet heeft.
Nigeria loopt namelijk per jaar maar liefst 3,3 miljard dollar mis aan belastinginkomsten omdat de regering belastingvoordelen geeft aan buitenlandse bedrijven. Hierdoor blijft er geen geld over voor een betere en veiligere busverbinding voor vrouwen zoals Farida. Schandalig, als je bedenkt dat Farida en vele andere vrouwen in haar situatie moeite hebben om veilig op hun werk te komen.
Vrouwen in andere landen lopen tegen dezelfde problemen aan. Hawanur uit Dhaka in Bangladesh vertelt: “Iedereen rent naar de bus. Ze gebruiken al hun kracht om te duwen, te trekken en voor te dringen. Een keer voelde ik dat iemand in mijn billen kneep. Ik draaide me om, om te schreeuwen maar er waren zo veel mensen dat ik niemand kon zien”.
Het rapport Freedom to Move laat zien dat regeringen tekort schieten bij het beschermen van vrouwen tegen geweld en aanrandingen, doordat er niet in vrouwvriendelijk openbaar vervoer wordt geïnvesteerd. Vaak hebben regeringen daar niet de middelen voor. De regeringen van Nigeria, Brazilië en Bangladesh lopen jaarlijks miljoenen aan belastinginkomsten mis door ongunstige belastingverdragen en vanwege belastingvoordelen voor multinationals. Dit geld had honderden extra bussen kunnen betalen om vrouwen veiliger door de stad te laten reizen. Uit onderzoek van het IMF blijkt zelfs dat ontwikkelingslanden per jaar 200 miljard dollar mislopen door belastingontwijking van multinationals.
Belastingontwijking door bedrijven ondermijnt de inspanning van regeringen om genoeg inkomsten te generen om de kosten van veilige publieke diensten voor vrouwen te dekken. De gaten in het belastingsysteem moeten worden gedicht zodat er meer geld beschikbaar komt voor publieke diensten, inclusief openbaar vervoer, die rekening houden met vrouwen en vrouwenrechten beter beschermen.
Voor meisjes en vrouwen wereldwijd wordt de vrijheid om zich door steden te bewegen ernstig beperkt. Niet alleen doordat er bij de planning en het ontwerp van transport geen rekening wordt gehouden met de behoeften van vrouwen, maar ook door een negatieve cultuur die geweld tegen vrouwen tolereert. Vrouwen en meisjes die in armoede leven, lopen het grootste gevaar om slachtoffer te worden van geweld wanneer ze zich op straat begeven of met het openbaar vervoer reizen.
Onze collega Wangari Kinoti, Beleidsmanager vrouwenrechten van ActionAid International, vat het duidelijk samen: “Vrouwen en meisjes lopen constant gevaar om aangerand te worden wanneer ze door hun stad reizen. Er zou genoeg geld beschikbaar moeten zijn om dit op te lossen, maar door belastingontwijking hebben regeringen deze middelen niet.”
Bangladesh loopt bijvoorbeeld elk jaar al 85 miljoen dollar mis door één specifiek belastingvoordeel dat bedrijven uit rijkere landen genieten (mogelijk gemaakt door de schadelijke belastingverdragen die Bangladesh met andere landen heeft, inclusief Nederland) – dit zou genoeg zijn om 1000 nieuwe bussen aan te schaffen.
Vrouwen hebben het recht om zonder angst voor geweld zich door hun eigen stad te bewegen. Het is mooi dat regeringen zich op papier hebben gecommitteerd aan gendergelijkheid, maar dit moet zich vertalen in concrete maatregelen zoals investeringen in veilig openbaar vervoer voor vrouwen. Belastinggeld dat goed besteed wordt, kan dit mogelijk maken. Hier maakt ActionAid zich dan ook sterk voor.
Vandaag is het de Internationale dag van de uitbanning van geweld tegen vrouwen en de kick off van de 16 days of action – online en offline – om geweld tegen vrouwen te stoppen. Volg ons op Facebook & Twitter en doe mee!