Who Cares for the Future?

De coronacrisis legt meer dan ooit de urgentie voor het versterken van publieke voorzieningen en zorgtaken bloot. In deze context lanceert ActionAid vandaag het ‘Who Cares for the Future?’ rapport. Want wie zorgt er eigenlijk voor de toekomst? Betaalde én onbetaalde zorgtaken worden grotendeels gedaan door vrouwen en zijn onmisbaar voor onze maatschappij. Tegelijkertijd worden deze publieke diensten al tientallen jaren ondergefinancierd. Wereldwijd, maar vooral in ontwikkelingslanden. Steun ons werk >>

Zorgsector wordt uitgehold

Vooral voor ontwikkelingslanden is optreden tegen het coronavirus moeilijk. De zorgsectoren zijn uitgehold door o.a. gigantische schuldenlasten en belastingontwijking door multinationals. Hierdoor worstelen landen al langere tijd met het waarborgen van mensenrechten en de vooruitgang op de duurzame ontwikkelingsdoelen. Laat staan dat ze adequaat kunnen optreden tegen het coronavirus.

Rijke landen besteden ieder jaar ongeveer tweeduizend Amerikaanse dollar aan de gezondheidszorg van een inwoner van dat land. In ontwikkelingslanden is dit gemiddeld twintig keer minder en in het ergste geval is dit dertig dollar per persoon. Waar blijft dat geld? Het ‘Who Cares for the Future’ rapport laat zien dat hier drie grote boosdoeners zijn:

• Enorme schuldenlasten: Kenia geeft bijvoorbeeld maar liefst zeven keer meer geld uit aan het aflossen van schulden dan aan zijn zorgsector.
• Belastingontwijking: aanpassingen aan het belastingstelsel kunnen tussen de 125 en 250 miljard aan overheidsinkomsten opleveren. Veel meer dan de 150 miljard die in 2018 wereldwijd werd uitgegeven aan ontwikkelingshulp.
• Tegenstrijdig advies van financiële instanties zoals het IMF (Internationaal Monetair Fonds): Nepal geeft bijvoorbeeld maar 3.1% van zijn inkomsten uit aan de salarissen van de publieke sector (verplegers, politie, leraren etc.) en wordt verplicht door het IMF om dit nog verder te verlagen.

Vrouwen hardst geraakt

Het uithollen van de zorgsector is een vrouwenrechten kwestie. Wereldwijd dragen vrouwen jaarlijks 3000 miljard dollar (!) bij aan het mondiale BBP (Bruto Binnenlands Product) door alle zorgtaken die ze doen voor zieken en ouderen. Alleen de helft van deze vrouwen wordt hier daadwerkelijk voor betaald. Daarnaast wordt twee derde van de banen in de gezondheidszorg wereldwijd vervuld door vrouwen. Veel van deze banen zijn slecht betaald en hebben slechte werkomstandigheden. De werkomstandigheden zijn vooral schrijnend in de ouderenzorg en voor schoonmakers in de zorgsector: nul-uren contracten en een gemis aan werknemersrechten zijn de norm. Tegelijkertijd is er wereldwijd een tekort aan zorgprofessionals. Dit tekort wordt gevuld door 57 miljoen onbetaalde mensen, vooral vrouwen.

Oplossingen

Investeren in gender-responsive publieke voorzieningen geeft vrouwen meer opties en versterkt publieke voorzieningen enorm. Gender-responsive betekent dat publieke diensten rekening houden met ongelijkheid in de maatschappij en reageren op gender-dynamieken. Zoals het aanbieden van goede kwaliteit kinderopvang, educatie, gezondheidszorg en watervoorzieningen. Maar ook investeringen in energie, voedsel en sociale zekerheid zijn belangrijk. Als deze voorzieningen er niet zijn, zijn vooral vrouwen verantwoordelijk voor het opvullen van de gaten, ten koste van goed, betaald werk.

Structurele aanpak

Dit nieuwe rapport laat het belang van ons werk op vrouwenrechten, belastingontwijking en maatschappelijk verantwoord ondernemen zien. Hiermee willen we de situatie verbeteren voor de lange termijn. Door te pleiten voor eerlijkere belastingen willen we ervoor zorgen dat ontwikkelingslanden geen miljarden mislopen om in hun publieke diensten te investeren. Door een nieuwe schuldencrisis voor te zijn willen we verzekeren dat ontwikkelingslanden hun publieke diensten als prioriteit kunnen stellen.

Dit rapport vormt tevens de basis voor onze inzet voor een feministische economie. Een economisch stelsel waarin zorg en welzijn centraal staan en dat bijdraagt aan een gelijkwaardige en duurzame toekomst.