van de boeren is vrouw
van de bevolking heeft niet genoeg te eten
van de volwassenen kan niet lezen en schrijven
Vrouwen zijn in Mozambique onlosmakelijk verbonden met land en voedsel. Zo’n 85 procent van de boeren is vrouw. Ze verbouwen voedsel voor hun eigen gezin en het verkopen van de surplus zorgt voor aanvullende inkomsten. Sinds de onafhankelijkheid zijn er veel landconcessies verleend aan grote bedrijven. Voor kleine boeren is dit rampzalig: ze kunnen zonder pardon van hun land worden verdreven. Doordat de meeste vrouwen geen officiële eigenaar zijn, worden zij extra hard getroffen.
Het land kampt daarnaast met overstromingen, droogte en onregelmatige regenval als gevolg van klimaatverandering. Dat maakt landbouw – de belangrijkste bron van inkomsten voor zo’n driekwart van de bevolking – een enorme uitdaging voor gezinnen die reeds onder de armoedegrens leven. In 2019 waren de overstromingen als gevolg van cycloon Idai zo hevig dat meer dan 400.000 mensen hun huizen en boerderijen moesten verlaten.
In Mozambique worden vrouwen van jongs af aan ongelijk behandeld. Ouders sturen vaker hun zonen naar school, omdat jongens worden gezien als toekomstige broodwinners. Daarnaast bestaat er hoge schooluitval van meisjes door een gebrek aan goede sanitaire voorzieningen en kans op geweld. Dat blijkt ook wel uit de cijfers: terwijl nagenoeg alle meisjes nog worden ingeschreven bij een basisschool, gaat slechts 33 procent naar de middelbare school. Volgens de traditionele rolpatronen zijn meisjes voorbestemd het huishouden te runnen. Ze worden vaak op jonge leeftijd al uitgehuwelijkt, of voelen zich gedwongen jong te trouwen om geen financiële last te zijn en een bruidsschat te krijgen voor hun ouders. Dit houdt hen in een afhankelijke positie.
De boerinnen op de foto maken deel uit van de boerencoöperatie Eduardo Mondlane. Onder hen is Helena. Ze vertelt: “Met steun van ActionAid is het ons gelukt om een landcertificaat te bemachtigen, waarin staat dat wij de officiële eigenaar zijn van onze landbouwgrond. Vroeger kwamen alleen mannen hiervoor in aanmerking. Grote bedrijven, zoals de naburige suikerrietplantage, denken dat ze ons vrouwen makkelijk van ons land kunnen jagen, maar dankzij de landrechten staan we nu een stuk sterker!”
Met het ‘Women’s Land Rights’-programma (WOLAR) hebben we de economische onafhankelijkheid van vrouwen in Mozambique verbeterd. Zo werden 218 vrouwen tussen 2009 en 2011 verenigd in boerencoöperaties en getraind op het gebied van management, leiderschap, actievoering en belangenbehartiging. Met onze voorlichtingscampagne over landrechten voor vrouwen bereikten we zo’n 6000 mensen. Onder hen ontvingen 2800 specifieke voorlichting en 268 mensen, waaronder 139 vrouwen, werden opgeleid tot juridisch adviseur.
Door middel van Girls Clubs, verbonden aan scholen, geven we meisjes voorlichting over zaken als het belang van onderwijs, hiv/aids, kindhuwelijken en (seksueel) geweld. Ook kunnen meisjes bij Girls Clubs terecht voor bijles. In Mozambique bereikten we in 2016 meer dan 1400 kinderen met dit project.
In Pebane financierden we in 2016 de ondernemingsplannen van 4 vrouwengroepen. Hierdoor vergrootten we het inkomen van 96 families, waarvan de kinderen nu naar school kunnen gaan. Eerder kregen de vrouwen al les in ondernemersvaardigheden en boekhouden.
10 meisjes uit Girls Clubs, en hun leidsters, namen deel aan een driedaagse training waarbij ze zichzelf leerden te beschermen. Ook droegen ze deze kennis over aan de andere meisjes uit de Girls Clubs, waardoor in 2016 in totaal 463 meisjes werden bereikt.
Lees meer over dit project
In 2018 hebben 15 mensen, waaronder 8 vrouwen, deelgenomen aan een radiodebat, waarin werd gediscussieerd over mensenrechten. Het doel van het debat was om mensen bewust te maken van het belang van het versterken van vrouwenrechten, die vaker uitgesloten worden van besluitvorming. In totaal profiteerden 23.400 vrouwen van de radiodebatten.
Maar liefst 550 vrouwen kregen in 2018 trainingen over land- en investeringswetten in Mozambique. Door de trainingen begrijpen de vrouwen hun landrechten beter en weten ze hoe ze deze kunnen claimen.
ActionAid is sinds 1987 actief in Mozambique. De projecten worden gecoördineerd door het lokale kantoor en uitgevoerd door onze partners. Op deze manier maken we gebruik van de lokale kennis en ervaring, en kunnen bouwen op de sterke relatie die onze partners reeds met de gemeenschappen hebben opgebouwd. Enkele van onze partners in Mozambique:
Pagina aangepast op 3 juli 2019