We kunnen haast geen wereld meer voorstellen zonder Facebook, Google en Microsoft. Deze techreuzen hebben gebruikers over de hele wereld en behoren tot de rijkste multinationals in deze tijd. De digitale economie is booming, ook in landen in het globale zuiden, maar helaas zijn er geen eerlijke belastingregels voor de digitale sector. Wat dit in de praktijk betekent is dat deze techbedrijven vaak niet de belasting in een land afdragen op basis van hun economische activiteiten in een land. Sterker nog de meeste multinationals schuiven geraffineerd hun winsten naar landen waar ze amper of geen belasting hoeven te betalen. Door dit gedrag lopen veel ontwikkelingslanden enorm belangrijke belastinginkomsten mis.
Gigantisch belasting-gat
ActionAid heeft in een nieuw onderzoek berekend hoeveel belastinginkomsten twintig ontwikkelingslanden per jaar mislopen vanwege de oneerlijke internationale belastingregels en dat is wel 2,8 miljard dollar per jaar! Hiermee kunnen per jaar ruim 700.000 verpleegkundigen of bijna 800.000 verloskundigen worden bekostigd. Dit zijn cruciale investeringen die extra belangrijk zijn ten tijde van de Covid-19 pandemie.
Het is toch niet uit te leggen dat digitale bedrijven in deze coronatijden enorme winsten behalen en nauwelijks belasting betalen in ontwikkelingslanden, terwijl veel van deze landen door Covid-19 aan de rand van de financiële afgrond staan.
Aanpak OESO schiet te kort
Dat het ontbreken van eerlijke belastingregels voor de digitale economie een probleem is, wordt ook door de OESO, Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en in feite een club van rijke landen, erkend en een proces is opgestart om dit aan te pakken. Helaas ziet dat proces er weinig hoopvol uit. Onlangs werd bekend dat het de OESO door technische en politieke redenen nog niet is gelukt om maatregelen te introduceren en een minimumbelasting voor multinationals in te voeren.
De oplossing
Het ziet er niet naar uit dat er via de OESO zicht is op scherpere belastingregels waar ontwikkelingslanden echt baat bij hebben. Daarom roept ActionAid de Nederlandse overheid op te pleiten voor een EU-aanpak met oog voor ontwikkelingslanden. En zich in te zetten voor een nieuw internationaal proces onder leiding van de Verenigde Naties.
Daar hebben ontwikkelingslanden een gelijke stem en is de kans groter op de hoognodige maatregelen die hen helpen de belastinggaten van de digitale economie te dichten en belastingontwijking door multinationals in te dammen.
Belastingen belangrijk voor bescherming vrouwenrechten
Eerlijke belastingen zijn een belangrijk onderdeel van een economie die werkt voor iedereen, een Feministische Economie. Belastinginkomsten zijn essentieel voor goede publieke voorzieningen maar ook voor de bescherming van vrouwenrechten en aanpak van (gender) ongelijkheid. Hoe dat zit, legt onze vrouwenrechten expert Rachel Walker kort en bondig uit in dit artikel.