Internationale afspraken over investeringen moeten radicaal anders
Afrikaanse organisaties willen dat investeringen duurzame ontwikkeling dienen en mens en milieu niet schaden.
Investeringen zijn belangrijk voor het aanpakken van mondiale uitdagingen, zoals de transitie naar groene energie en het ondersteunen van duurzame en inclusieve economieën. Maar de huidige afspraken voor internationale investeringen beschermen mens en planeet niet. Denk hierbij bijvoorbeeld aan investeringen in grote projecten zoals voor mijnbouw, olie- en gaswinning, industriële landbouw, en energiecentrales. De bestaande afspraken voor zulke investeringen dienen vooral de belangen van multinationals, ten koste van mensenrechten en het milieu. Op deze manier blijven landen in het mondiale Zuiden gevangen in een cyclus van extractivisme, milieuvervuiling en economische afhankelijkheid. Dit ondermijnt duurzame en gelijkwaardige ontwikkeling en moet anders!
Dat stellen 40 Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties in de Entebbe Verklaring. Het was het sluitstuk van het Civil Society Forum “Aligning Investment Policy Frameworks to Climate & Sustainable Development Goals”, dat van 26 tot 29 november in Oeganda werd gehouden door SEATINI, Both ENDS, SOMO, en TNI, in samenwerking met ActionAid. ActionAid was er vertegenwoordigd door collega’s van ActionAid Oeganda, Kenia, Ghana en Nigeria.
Tijdens het forum spraken 40 Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties zich uit voor duurzame investeringsafspraken.
Een nieuw raamwerk voor duurzame investeringen
“De organisaties roepen met deze verklaring op tot een radicale verandering in de manier waarop investeringen internationaal worden geregeld: dat moet in overeenstemming zijn met mondiale doelstellingen voor duurzaamheid”, licht Linda Fokkema, senior programmacoordinator bij ActionAid Nederland, toe. “We moeten af van afspraken en regels die niet meer van deze tijd zijn en mensenrechten en het milieu schaden”. In de verklaring presenteren de organisaties een door Afrika geleide visie voor betere regels en afspraken voor investeringen. Daarbij moet rekening worden gehouden met mensenrechten, duurzame ontwikkeling, klimaat en milieu.
Oplossingen vanuit gemeenschappen in het mondiale Zuiden
ActionAid deelde op het Forum kennis en ervaringen vanuit ActionAid’s werk in Oeganda, Kenia, Ghana en Nigeria. “In deze landen werkt ActionAid al jaren samen met gemeenschappen die te kampen hebben met de negatieve effecten van grote projecten voor mijnbouw, plantagelandbouw en oliewinning.”, aldus Linda. “Zulke projecten leiden vaak tot landroof, vervuiling van bodem, water en lucht, en verwoesting van ecosystemen. Mensen verliezen hun bestaansmiddelen en raken dieper in de armoede. ActionAid steunt deze gemeenschappen om zich te organiseren, te leren over hun rechten, en onrecht aan te kaarten bij overheden, bedrijven en investeerders. Onder andere met financiële steun vanuit Nederland. Op deze conferentie over de toekomst van investeringen in Afrika en het mondiale Zuiden, en vooral over hoe het anders moet, was het heel relevant om dit werk van ActionAid te delen”.
De ActionAid collega’s uit Oeganda, Ghana en Kenia presenteerden ook ActionAid’s werk ter promotie van een bindend VN Verdrag over bedrijven en mensenrechten, waarover landen al enkele jaren binnen de VN onderhandelen. ”De conferentie keek daarmee ook naar hoe het wél zou moeten – bijvoorbeeld met dit soort initiatieven om verantwoordelijkheid van bedrijven voor mensenrechten en milieu in regels vast te leggen”, licht Linda toe.
Het forum en de Verklaring zijn baanbrekend; maatschappelijke organisaties kwamen niet eerder op zo’n schaal bijeen in deze regio om samen een visie te formuleren op hoe investeringen anders moeten worden geregeld. Verschillende organisaties zijn geïnspireerd om in hun eigen regio iets soortgelijks te organiseren. Daarmee zal de roep om investeringen beter te regelen sterker worden.
Kijk het hier terug
Het Civil Society Forum werd gelivestreamed en is hier terug te kijken: