De rechter heeft vanochtend uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de historische klimaatzaak die gewonnen werd in 2021, geleid door Milieudefensie. Het Hooggerechtshof oordeelt dat Shell wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt Shell geen reductieverplichting op.
“De uitspraak van vandaag is een teleurstellende tegenslag voor klimaatrechtvaardigheid en voor gemeenschappen over de hele wereld die het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis maar wel de zwaarste gevolgen ondervinden,” zegt Agnes Schim van der Loeff, beleidsadviseur Klimaatrechtvaardigheid bij ActionAid. “Toch is de strijd nog lang niet voorbij. Hoewel de rechtbank oordeelde dat het Shell geen reductiedoelstelling kan opleggen, bevestigde het wel dat bedrijven als Shell een verantwoordelijkheid hebben om klimaatverandering te voorkomen. Dit is hoopvol en belangrijk. Deze zaak heeft al veranderd hoe we kijken naar vervuilers als Shell en heeft wereldwijd andere rechtszaken geïnspireerd. Fossiele bedrijven voelen de druk. Die druk moeten we erop blijven houden.”
Agnes, die momenteel zelf in Bakoe, Azerbeidzjan is voor de Internationale Klimaattop (COP29), voegt toe: “De uitspraak benadrukt de noodzaak van sterke afspraken op COP29 in Bakoe. We kunnen niet wachten tot vervuilers vrijwillig klimaatactie ondernemen, we hebben sterke internationale overeenkomsten nodig die vervuilers verplicht verantwoordelijkheid te nemen. En we hebben overheden nodig die hun verantwoordelijkheid nemen – met name de rijkste landen die de crisis hebben veroorzaakt.”
Er zijn gelukkig wel enkele lichtpunten in de uitspraak. Zo sprak het Hooggerechtshof uit dat Shell verantwoordelijk is voor het verminderen van zijn CO2-uitstoot om gevaarlijke klimaatverandering te stoppen en dat nieuwe olie- en gasvelden op gespannen voet staan met het klimaatakkoord van Parijs. Verder werd gezegd dat bescherming tegen klimaatverandering een mensenrecht is en dat ook bedrijven zoals Shell mensenrechten moeten beschermen.
“Dit doet pijn,” reageert Milieudefensie-directeur Donald Pols. “Tegelijkertijd zien we dat deze zaak ervoor heeft gezorgd dat grote vervuilers niet onschendbaar zijn en het debat over hun verantwoordelijkheid in het tegengaan van gevaarlijke klimaatverandering verder heeft aangezwengeld. Daarom gaan we door met het aanpakken van grote vervuilers, zoals Shell.”