Meer geweld tegen vrouwen door corona
Sinds het begin van de coronacrisis is het drukker dan ooit bij advies- en meldpunten voor huiselijk geweld, zo melden vrouwenorganisaties in onder meer China, Frankrijk, Kenia, Zuid-Afrika, Spanje, Turkije, Groot-Brittannië, Oekraïne en de VS. Verontrustend, want in thuisisolatie als gevolg van de nationale lockdowns – en dus met een gewelddadige partner constant in de buurt – is het nog moeilijker om hulp te zoeken.
Ook zonder pandemie krijgt wereldwijd 1 op de 3 vrouwen in haar leven te maken met geweld, meestal binnen de huiselijke kring. Tijdens crisis en humanitaire rampen neemt geweld tegen vrouwen toe. Dat zagen we bijvoorbeeld ook tijdens de ebola-uitbraak in West-Afrika en na de aardbeving op Haïti in 2010.
Impact van corona
Aan de basis van het wijdverspreide geweld tegen vrouwen en meisjes, ligt de ongelijkheid tussen mannen/vrouwen/genders, en alle maatschappelijke normen en waarden die dit in stand houden.
Een van de problemen bij een crisis is dat ook (het reeds beperkte) sociale vangnet wegvalt, bijvoorbeeld omdat officiële instanties de deuren sluiten. Bij complete lockdowns vallen daarnaast ook informele contacten weg: steun van vrienden, collega’s of een buurvrouw.
Met een gewelddadige partner in thuisisolatie, is het nog moeilijker om hulp te zoeken. Ook vluchten wordt door coronamaatregelen, zoals reisbeperkingen, bemoeilijkt.
ActionAid zorgt ook tijdens nationale lockdowns voor opvanglocaties in bijvoorbeeld India en Bangladesh, waar vrouwen die slachtoffer zijn van geweld worden gesteund en opgevangen.
Het belang van vrouwelijk leiderschap
In de noodhulpaanpak van ActionAid staat vrouwelijk leiderschap centraal: vrouwen worden getraind, en hun (leiderschaps)positie versterkt. Samen met lokale vrouwelijke leiders verlenen we acute noodhulp. We geven voorlichting om besmettingen te voorkomen, en delen hygiënekits en voedselpakketten uit. Ook werken we aan bewustwording rondom huiselijk geweld. Ter plaatse, maar ook via social media, radio, SMS en online bijeenkomsten. Lokale vrouwelijke leiders begrijpen het best waar vrouwen in hun land tegenaan lopen, en bereiken hen op een manier waarop (inter)nationale instellingen dat niet altijd kunnen.
Vrouwen in vluchtelingenkampen
In vluchtelingenkampen, zoals in Cox’s Bazar in Bangladesh, zet ActionAid Women’s Safe Spaces op. Hier kunnen vrouwen in een veilige omgeving samenkomen, ervaringen delen met andere vrouwen of hulpverleners en bijvoorbeeld borstvoeding geven. Ook leiden we vrouwen in het kamp op om geweld te signaleren en de safe spaces onder de aandacht te brengen – naast het werk rondom voorlichting om besmettingen te voorkomen.
Maar de coronacrisis biedt net als andere rampen soms ook ruimte om positieve veranderingen (versneld) door te voeren. Door nu vrouwen de leiding te geven bij deze crisis, zullen zij straks meer status en aanzien hebben binnen de gemeenschap. Zodat hun recht op veiligheid en bescherming na de crisis beter is gewaarborgd. En dat is nu urgenter dan ooit.