Reflecties op de VN Klimaattop in Dubai, COP28
COP28 in Dubai is afgelopen. Twee weken vol onverwachte wendingen maar er ligt weer een klimaatakkoord. Wat is de uitkomst van deze opmerkelijke VN Klimaattop, niet in het minst omdat die plaatsvond in een oliestaat en geleid werd door een baas van een oliebedrijf?
Een overzicht van stappen vooruit en van belangrijke aandachtspunten:
👍Het is voor het eerst in dertig jaar dat afstappen van fossiele brandstoffen is opgenomen in de tekst, mede dankzij inspanningen van de EU.
❗ Dat is een overwinning maar er zitten nog duidelijke geitenpaadjes in én de grootste hindernis is het gebrek aan financiering. Geitenpaadjes zijn vooral in de vorm van ‘transitiebrandstof’ waar men vaak naar gas wijst en onbetrouwbare technologieën zoals ondergrondse CO2 opslag.
❗ Het doel om over te gaan naar een fossielvrije toekomst mist nog de cruciale financiële toezeggingen die nodig zijn om dit doel werkbaar te maken voor lagere inkomenslanden. Zonder financiering en rechtvaardigheid, is de uitfasering van fossiele brandstoffen niet mogelijk. Als de rijke landen waaronder de EU bereid waren geweest echte financiering en eerlijke tijdlijnen op tafel te leggen, had de uitkomst veel sterker kunnen zijn.
Om haar ambitie voor de 1,5 graad echt binnen bereik te houden, zal de EU haar eigen financiële steun aan kwetsbare landen moeten opschalen en voortrekker moeten worden van de wereldwijde inspanningen op het gebied van de toekomst van klimaatfinanciering.
❗ Hetzelfde gebrek aan financiering is te zien bij adaptatie, aanpassen aan klimaatverandering. Een van de belangrijkste punten voor de Afrikaanse landen.
👀Op de volgende COP zullen alle ogen dan ook gericht zijn op de onderhandelingen over het nieuwe doel voor klimaatfinanciering (NCQG) voor aanpassing aan klimaatverandering en uitfasering van fossiel (adaptatie en mitigatie).
COP29 vindt overigens ironisch genoeg weer in een olieproducerend land plaats. Dit keer Azerbeidzjan.
👍 Het aannemen van het klimaatschadefonds aan het begin van deze COP was een teken van hoop voor de vrouwen en gemeenschappen in kwetsbare landen die hard geraakt worden door klimaatverandering, maar druk blijft nodig om te zorgen dat het fonds adequaat gevuld wordt en dat gemeenschappen en vrouwen in arme landen ook daadwerkelijk aanspraak kunnen maken op het geld voor het geleden verlies en de schade.
❗ Naast het gebrek aan toezeggingen op het gebied van financiering, is ook het waarborgen van mensenrechten en gender erg zwak in de uiteindelijke tekst van het klimaatakkoord. En dat terwijl vrouwen het hardst door klimaatverandering worden geraakt.
Kortom, it ain’t over yet. Het maatschappelijk middenveld kan ongelooflijk trots zijn op het momentum dat is opgebouwd om ons tot dit punt te brengen maar actie en campagnes blijven nodig om klimaatrechtvaardigheid en een urgente aanpak van de klimaatcrisis te realiseren.