Afrika is rijk aan bodemschatten, zoals goud, koper, steenkolen en diamanten. Toch profiteert de bevolking daar nauwelijks van. De grootschalige mijnen zijn veelal in handen van internationale mijngiganten. Veel te regelmatig wordt de lokale bevolking zonder compensatie van hun land verdreven, met grote gevolgen voor hun levensonderhoud. Daarnaast heeft zowel hun gezondheid als het milieu te lijden onder de vervuiling die gepaard gaat met mijnbouw.
Hoewel mannen door het werk in de mijnen vaak gezondheidsklachten krijgen, zijn vrouwen op een andere manier slachtoffer. Ze worden van hun grond verdreven of krijgen problemen met voedselproductie door vervuiling. Ook zijn ze meer tijd kwijt met het halen van schoon drinkwater of de zorg voor zieke familieleden. Om de eindjes aan elkaar te knopen voelen sommige vrouwen zich daarom genoodzaakt om te prostitueren, met als gevolg dat HIV/Aids vaker voorkomt in mijnbouwgemeenschappen dan in omringende gebieden. Ook maken grootschalige mijnbouwbedrijven zich regelmatig schuldig aan belastingontwijking, zoals het Australische bedrijf Paladin in Malawi. Al met al is het een destructieve sector voor het milieu, met weinig profijt voor de lokale bevolking.
Bekijk bovenstaande video om te zien wat jij als consument kunt doen!
ActionAid wil dat mensen in ontwikkelingslanden profiteren van hun bodemschatten. Dit willen we bereiken door de lokale bevolking te informeren en te trainen, zodat ze hun rechten leren te verdedigen en op te eisen. Samen met onze partnerorganisaties hebben we een modelwet ontwikkeld voor de mijnbouw, waarin de lokale bevolking beter beschermd is tegen mensenrechtenschendingen zoals landroof. We doen ook onderzoek naar mijnbouwbedrijven en roepen hen ter verantwoording als zij wet- en regelgeving over mensenrechten, milieu en belastingen niet naleven.
De bijeenkomst in Den Haag stond in het teken van onderzoek en het uitwisselen van ervaringen. Onder de zeventien deelnemende partijen waren, naast ActionAid en minBuZa, ngo’s als Solidaridad, Simavi, Both Ends en Gender Resource Facility, en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven. Met name de samenhang tussen ongelijke machtsverhoudingen, armoede, vrouwenrechten en milieuproblematiek is veel besproken. Aan het einde van de dag konden we gezamenlijk concluderen dat bovengenoemde thema’s niet los van elkaar gezien kunnen worden en dat onderlinge samenwerking een voorwaarde is voor een brede aanpak. De meeste organisaties hebben om deze reden toegezegd aan vervolgsessies – een eerste stap naar een gemeenschappelijke, duurzame en brede aanpak van de veelomvattende problemen in de mijnbouwsector, in het bijzonder voor vrouwen.
In november bezoekt onze collega Maria van der Heide, samen met energiebedrijven en de Nederlandse overheid, mijnen in Zuid-Afrika. Lees hier meer over haar bezoek.