In actie voor Climate Justice bij Klimaattop in Bonn

Afgelopen week ging de klimaattop in Bonn van start. Maar liefst 200 honderd landen zijn bijeengekomen om te onderhandelen over de wereldwijde aanpak van klimaatverandering. Ook de ActionAid-collega’s uit onder andere India en VS zijn erbij. Bij deze onderhandelingen wil ActionAid de aandacht richten op de meest kwetsbare bevolkingsgroepen, die het grootste slachtoffer zijn van klimaatverandering en niet gehoord worden. ActionAid let daarbij vooral op de volgende vijf elementen die aan bod komen in Bonn.

”Loss and damage”

Veel landen worden getroffen door klimaatverandering en dit kan leiden tot groot verlies en schade. Denk aan wisselende regenval, aanhoudende droogte (Kenia en Zimbabwe dit jaar) of stijgende zeespiegel (zie de overstromingen in Bangladesh eerder dit jaar). Deze hebben in vele gebieden keer op keer misoogsten veroorzaakt. Sinds het verdrag van Warschau over Internationale Mechanismes (WIM) voor schade en verlies uit 2013 hebben al enkele onderhandelingen plaatsgevonden. Tot dusver hebben de rijkere landen echter daadwerkelijke actie voor financiële steun vermeden.

Rechtvaardigheid

Om de mondiale afspraken over het klimaat te laten slagen, is er één element erg belangrijk: rechtvaardigheid. Dat houdt in dat welvarende landen die veel hebben vervuild en dus meer schuld hebben aan klimaatverandering, meer actie moeten nemen tegen klimaatverandering. Het is ook van belang dat deze landen financiële steun bieden aan armere landen, zodat zij geholpen worden in hun overgang naar duurzame ontwikkeling. De discussie rondom de financiering van het klimaat is al jaren bezig, omdat de rijkere landen weigeren om veel geld in te leggen voor een wereldwijde transitie naar een duurzame economie.

Het versterken van het klimaatakkoord Parijs

Tijdens de onderhandelingen dit jaar is er ook aandacht voor een belangrijke procedurele kwestie, het zogeheten “Talanoa Dialoog.” Dit dialoog richt zich op de beloftes van landen binnen het klimaatakkoord van Parijs. Dit akkoord heeft als doel om de globale temperatuurstijgingen te beperken. In Bonn zal afgesproken worden op welke manier dit dialoog zal plaatsvinden. Als het niet effectief blijkt te zijn, zal de overeenkomst van Parijs veel geloofwaardigheid verliezen.

Daadwerkelijk duurzame oplossingen

Tijdens de klimaattop in Bonn worden beslissingen genomen die mogelijk grote impact hebben op rechten van mensen en de thema’s waar ActionAid op werkt. Op het moment dat onwillige regeringen en bedrijven beslissingen maken die meer gericht zijn op winst dan op het daadwerkelijk aanpakken van klimaatverandering, verliezen de allerarmsten. Daarom houdt ActionAid dergelijke onderhandelingen scherp in de gaten. Wij zullen proberen de wereld te bewegen naar één richting die groen én eerlijk is. Een wereld waar mensenrechten ook meewegen bij de aanpak van klimaatverandering.

Belangrijke rol voor Nederland en de EU

De afgelopen tijd zijn Trump en zijn acties omtrent klimaatafspraken vaak in de media terug te vinden. Een voorbeeld daarvan is de terugtrekking van Trump uit het Parijsakkoord. Dit neemt niet weg dat Nederland en de EU zich sterk kunnen maken voor een snelle overgang naar schone én eerlijke energie, en ervoor kunnen zorgen dat ontwikkelingslanden adequate steun ontvangen bij het weerbaarder maken van gemeenschappen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Zij hebben het minste bijgedragen aan klimaatverandering, maar worden er het hardst door geraakt.

Nederland en de EU moeten zich inzetten voor het eerlijk uitfaseren van kolen en ook bij hernieuwbare energie kijken naar de herkomst van grondstoffen en zorgen dat bij de winning van die grondstoffen geen mensenrechtenschendingen plaatsvinden. Schijnoplossingen zoals biobrandstoffen moeten worden vermeden. De eerste stappen zijn hiertoe gezet, maar naast palmolie moeten ook andere voedselgewassen worden uitgefaseerd. Anders vererger je met de aanpak van het ene probleem, een ander probleem: landroof en honger.

Uit onze eigen ervaring hebben we gezien dat boerinnen in ontwikkelingslanden met de juiste training en steun, veel weerbaarder zijn tegen klimaatverandering. Wij roepen dan ook Nederland en andere landen op om te (blijven) investeren in agro-ecologie en het vergroten van de weerbaarheid van vrouwen en gemeenschappen.