Na de verkiezing van Trump zagen veel mensen het somber in voor vrouwenrechten, mensenrechten en de algehele staat van de mensheid. Maar vrouwen zaten niet bij de pakken neer. Overal in de Verenigde Staten (en overal ter wereld) gingen zij de straat op om op te komen voor hun rechten. De Global Women’s March was geboren! En dit is bij verre na niet het enige voorbeeld van sterke vrouwen die dit jaar (en in de jaren daarvoor) zijn opgestaan voor gelijkheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en vrouwenrechten. Dit boezemt hoop in voor de toekomst. ActionAid zegt: 2017 was het jaar van de vrouw. En 2018? Dat wordt natuurlijk wederom het jaar van de vrouw! Daarom, een ode aan de sterke vrouwen van 2017.
Een aantal hoogtepunten:
#MeToo beweging. Geïnspireerd door Amerikaanse activiste Tarana Burke riep actrice Alyssa Milano vrouwen op om #MeToo op hun Social Media timeline te plaatsen wanneer zij ooit slachtoffer van seksueel geweld of misbruik zijn geweest. #MeToo maakte zichtbaar dat we hier te maken hebben met een structureel probleem: wijdverspreid grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik. Maar ook dat vele stemmen samen een krachtige vuist kunnen vormen. Het resultaat: een internationale solidariteitsbeweging van vrouwen uit verschillende professionele sectoren en achtergronden was iets zeer moois.
Meer vrouwen aan de macht. Dit jaar, schreven vrouwen overal ter wereld geschiedenis door de hoogst mogelijke politieke posities te bereiken. Carrie Lam in Hong Kong, Jacinda Ardern in Nieuw Zeeland, de vierde termijn van Angela Merkel en IJslands Katrin Jakobsdottir (die net op tijd minister-president werd om gelijk loon voor mannen en vrouwen wettelijk vast te leggen). Ook op ons Nederlandse kabinet mogen we best trots zijn met sterke vrouwen als Sigrid Kaag, Carola Schouten, Ingrid van Engelshoven en Kajsa Ollongren (Al hadden het er natuurlijk best wat meer mogen zijn!).
Verbeterde vrouwenrechten in het Midden-Oosten. Dit jaar bracht een aantal wettelijke veranderingen op het gebied van vrouwenrechten. In Saudi Arabië mogen vrouwen eindelijk autorijden. Libanon, Jordanië en Tunesië voerden hervormingen door van conservatieve familiewetten (bijv. op het gebied van huiselijk geweld) en in Iran worden vrouwen niet langer gearresteerd wanneer zij geen hoofddoek dragen.
Ook ActionAid heeft een aantal successen geboekt op het gebied van vrouwenrechten. Misschien niet genoeg om het internationale nieuws te halen, maar toch ook belangrijke bouwstenen waar verder op gebouwd kan worden om vrouwenrechten wereldwijd te verbeteren. Bijvoorbeeld:
Vrouwen komen op voor hun landrechten bij de VN en Afrikaanse Unie. In 2016 vertrokken 400 vrouwen vanuit alle windhoeken van Afrika naar de voet van de Kilimanjaro om hier op te komen voor hun landrechten. Deze #Women2Kilimanjaro campagne resulteerde in een krachtig gezamenlijke handvest die de vrouwen presenteerden aan nationale overheden, vertegenwoordigers van de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties in 2017. Belangrijkste eis in het handvest: gelijke toegang tot land voor mannen en vrouwen!
Vrouwen in Zuid-Afrika stoppen de bouw van een vervuilende kolenmijn. In 2016 ontdekte ActionAid dat het Australische exportkredietagentschap Efic overwoog om een controversiële nieuwe kolenmijn in Zuid-Afrika te financieren. Het zou een ramp zijn voor het milieu en de lokale gemeenschap, en zou vooral vrouwen hard treffen. Met steun van ActionAid Zuid-Afrika voerden lokale vrouwen actie tegen de komst van de mijn. En met succes! Efic trok hun financiering terug en daarmee liggen de plannen stil.
Vrouwen zijn de droogte de baas in Senegal. In Senegal, wapende ActionAid vrouwen (die traditioneel het land bewerken) tegen extreem weer als gevolg van klimaatverandering door middel van duurzame, klimaatbestendige landbouwmethoden. Vrouwen produceren het leeuwendeel aan voedsel in Senegal maar worden vaak buitengesloten van besluitvormingsprocessen. Dankzij dit project van ActionAid en partnerorganisaties is de landbouw beter bestand tegen droogte, voedselzekerheid verbeterd en hebben vrouwen het heft in handen.
2018: wederom het jaar van de vrouw!
Maar er is nog een lange weg te gaan. Daarom gaan wij ons ook in 2018 weer net zo hard inzetten voor vrouwenrechten. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat kleinschalige boerinnen toegang hebben tot land en dat zij inspraak hebben in besluitvorming. Een geweldig wapen in het garanderen van voedselzekerheid! Of door het ondersteunen van vrouwengroepen en lokale vrouwenorganisaties – vooral nu mensenrechtenverdedigers en vrouwenorganisaties wereldwijd steeds meer bedreigd worden. Samen staan we namelijk sterker! Samen kunnen we gelijke rechten een realiteit maken in beleid én in de praktijk. Zo wordt 2018 wederom het jaar van de vrouw!