Haïtiaanse boeren winnen van grote investeerder: “We hebben geschiedenis geschreven!”
In 2010 raakten bijna 4.000 Haïtiaanse boeren hun land (en inkomsten) kwijt aan een grote investeerder. Nu, acht jaar later, zijn de gevolgen hiervan nog steeds voelbaar. De boeren lieten zich echter niet zomaar uit het veld slaan en dienden een klacht in. Na twee jaar onderzoek en onderhandelingen is er eindelijk een overeenkomst. Het resultaat? De Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank moet de schade compenseren die de bouw van het door hen gefinancierde Caracol Industrial Park in Noordoost Haïti veroorzaakte.
Een bouwproject met desastreuze gevolgen
De bouw van het Caracol Industrial Park raakte in een stroomversnelling na de verwoestende aardbeving van 2010. De investeerders – de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank en USAID – wilden met het park de export stimuleren. Vele boeren moesten wijken voor het project: binnen een paar dagen tijd raakten zo’n 4.000 Haïtianen hun kostbare landbouwgrond kwijt. Grond die tot dan toe essentieel was voor de lokale voedseleconomie in Noordoost Haïti en niet aangetast was door de aardbeving.
Extra harde klap voor vrouwen
De impact was enorm, zo vertelt Milostene Castin van de lokale milieuorganisatie AREDE. “Nu, acht jaar later, kampen de boeren nog altijd met de gevolgen. Niet weten of er genoeg eten op tafel zal zijn; financiële onzekerheid: vooral vrouwen en meisjes werden hard geraakt.” aldus Milostene Castin. “Meisjes werden thuisgehouden omdat gezinnen geen schoolgeld meer konden betalen en er was zelfs sprake van een stijging van gender-gerelateerd geweld.” Seliana Marcelus, een van de betrokken boeren, beaamt dat de klap bij vrouwen extra hard aankwam. “Zonder land hadden wij vrouwen geen inkomen en geen toekomstperspectief meer.”
“We hebben geschiedenis geschreven!”
Met steun van onder andere ActionAid Haïti en AREDE dienden de boeren een klacht in bij het onafhankelijke aansprakelijkheidsorgaan van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank. Na bijna twee jaar van onderzoek en onderhandelingen, heeft de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank nu toegezegd dat ze de boeren zullen compenseren. Samen met de Haïtiaanse overheid zullen zij de boeren voorzien van land, gereedschap en trainingen. Bovendien zullen ze micro-ondernemingen van vrouwen steunen.
De boeren kijken weer vol goede moed naar de toekomst. “Ik hoop dat deze overeenkomst ons leven zal veranderen,” zegt Seliana Marcelus opgewekt. Ook Yolette Etienne, directeur van ActionAid Haïti, is blij met de overeenkomst: “Deze boeren zijn het ultieme voorbeeld van een veerkrachtige gemeenschap die hun eigen rechten verdedigd.” Tegelijkertijd benadrukt ze dat ActionAid Haïti de boeren zal blijven steunen.
De implementatie van de overeenkomst moet zorgvuldig gemonitord worden, beaamt de advocaat van de boeren. Maar de overeenkomst is nu al een grote inspiratiebron voor iedereen die strijd tegen scheve machtsverhoudingen tussen lokale inwoners en internationale investeerders. Dit beseffen de boeren zich maar al te goed: “We hebben geschiedenis geschreven. Dit is de eerste keer dat er naar de Haïtiaanse boeren geluisterd wordt!” aldus Milostene Castin.