Nieuw belastingplan NL: hoe effectief zijn de aangekondigde maatregelen tegen belangontwijking?
Nederland staat wereldwijd bekend als een belastingparadijs voor internationale bedrijven. Onder toenemende druk op Nederland neemt dit kabinet maatregelen tegen belastingontwijking naar fameuze belastingparadijzen zoals de Bahamas. Maar hoe effectief zijn die maatregelen eigenlijk? Komt hiermee het einde van Nederland belastingparadijs dan eindelijk in zicht?
Tijdens Prinsjesdag werd een van de belangrijkste maatregelen die dit kabinet tegen belastingontwijking wil nemen gepresenteerd. Dit kabinet wil namelijk rente en royalty betalingen van bedrijven in Nederland naar hun vestigingen in belastingparadijzen onder bepaalde condities gaan belasten. Door deze maatregel zal de geldstroom naar een belastingparadijs niet langer zo voordelig zijn voor een groep bedrijven die hun geld in belastingparadijzen parkeren. Nederland is momenteel een van de weinige Europese landen die nog geen bronbelasting hanteert op rente en royalty betalingen aan het buitenland.
Nederland toegangspoort naar belastingparadijzen
In combinatie met de vele oneerlijke belastingverdragen die Nederland met ontwikkelingslanden heeft afgesproken kan een betaling uit een ontwikkelingsland via Nederland naar een land met een laag belastingtarief gaan. Hierdoor kan het ontwikkelingsland nauwelijks belasting innen en betaalt het bedrijf zelfs nergens of heel weinig belasting. Mede hierdoor wordt Nederland door veel internationale bedrijven gebruikt als toegangspoort naar belastingparadijzen.
Addertjes onder het gras
Het belasten van deze geldstromen is een positieve stap om de zwakke belastingwetgeving in Nederland te verbeteren. Maar helaas bevat het wetsvoorstel veel zwakke punten waardoor veel bedrijven in de toekomst ook belasting kunnen blijven ontwijken. De bronbelasting treedt bijvoorbeeld alleen in werking als bedrijven rente of royalty’s betalen aan een vestiging in een land buiten de Europese Unie waar een winstbelasting tarief geldt van minder dan 9% of als het voorkomt op de door de Europese Unie opgestelde lijst zwarte lijst van landen op het gebied van belastingen.
Dit klinkt misschien krachtig maar hier zitten meerdere addertjes onder het gras. Door de grens bij slechts 9% of minder winstbelastingtarief te leggen, legt Nederland de lat erg laag. Daarnaast zegt een winstbelastingtarief niet alles, er zijn namelijk landen die wel een hoger tarief hebben maar bedrijven extra belastingkortingen geven waardoor de effectieve belastingdruk ver beneden de 9% ligt. Helaas houdt de Nederlandse maatregel hier geen rekening mee. Door deze addertjes blijven veel belastingparadijzen buiten schot.
Gaan bedrijven hier wakker van liggen?
Om misbruik door brievenbusfirma’s wil de Nederlandse overheid wel meer eisen gaan stellen aan bedrijven die royalty en rentebetalingen doen aan vestigingen buiten de EU. Zo moeten ze jaarlijks 100.000 euro aan personeelskosten maken en voor minimaal 24 maanden kantoorruimte huren. Maar veel ontwijking houdt Nederland ook hier niet mee tegen, voor veel bedrijven is dit een kleine investering vergeleken met de bedragen die ze verdienen met belastingontwijking.
Tot slot stelt Nederland onder druk van een uitspraak van het hof van Justitie van de Europese Unie extra eisen aan deze bedrijven. Zo kan een bedrijf dat aan de bovenstaande criteria voldoet toch een heffing verwachten als de belastingdienst aan kan tonen dat de hoofdreden van vestiging in het Nederland belastingontwijking is. Dat klinkt positief maar is de capaciteit van de belastingdienst om duizenden bedrijven hierop te controleren wel toereikend? Daarnaast kan zo’n bedrijf gemakkelijk beweren dat ze zich in Nederland hebben gevestigd vanwege andere redenen.
Al met al een pakket waar weinig bedrijven wakker van zullen liggen. Om belastingontwijking via Nederland echt in te dammen moet het kabinet de maatregelen flink verscherpen.
Meer lezen over waarom ActionAid zich sterk maakt voor Tax Justice en waarom eerlijke belastingen nodig zijn voor betere vrouwenrechten?