Eind vorige week begon het proces tussen Zuid-Afrika en Israël bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. De Zuid-Afrikaanse regering klaagt Israël aan voor genocide op de Palestijnse bevolking, een ernstige beschuldiging in het internationaal recht.
De uitslag van deze rechtszaak kan jaren duren. De meningen zijn zacht gezegd nogal verdeeld. Het is wel mogelijk dat het Gerechtshof binnen een paar weken uitsluitsel geeft over een mogelijk gedwongen staakt-het-vuren. Dit zou hoognodige ademruimte geven voor de onschuldige burgerslachtoffers in Gaza, een stabiele corridor mogelijk maken om noodhulp op te schalen, en de betrokken partijen tijd geven om een vreedzame oplossing op te zoeken.
Als je ons nieuws hebt gevolgd, weet je hoeveel mensen – en daarbij voornamelijk vrouwen en kinderen – ondertussen zijn omgekomen, en hoeveel leed en wanhoop er in Gaza is. Opvangcentra en ziekenhuizen zijn doelwitten geworden van de bombardementen. Het werk van ons partner-ziekenhuis wordt met de dag onmogelijker. Journalisten en hulporganisaties doen hun werk met gevaar voor eigen leven. Recente cijfers laten zien dat dit het meest dodelijke conflict voor journalisten ooit is. Een staakt-het-vuren is absoluut de prioriteit. Via de VN, via deze rechtszaak, hoe dan ook, hoe sneller hoe beter.
Naast de directe verbetering in de situatie die de rechtszaak mogelijk zou kunnen brengen, is de aanklacht een belangrijke stap op weg naar verantwoording, gerechtigheid en vredesopbouw. Het is daarom cruciaal dat dit proces ongehinderd wordt uitgevoerd en in volledige naleving van het internationaal recht en vredesopbouw. We roepen alle regeringen op om het proces en de onafhankelijkheid van het Hof te respecteren en alle beslissingen van het Hof te handhaven en na te leven, inclusief de uitvoering van voorlopige maatregelen zoals een staakt-het-vuren.
Het is geen toeval dat het Zuid-Afrika was die deze rechtszaak aanspande. Zuid-Afrika is sinds het einde van de apartheid een voorvechter voor de rechten van Palestijnen geweest. De president van Zuid-Afrika, Cyril Ramaphosa, zei vorige maand: “mijn overheid zal het Palestijnse volk, dat meer dan zeven decennia van apartheidsachtige wrede bezetting hebben doorstaan, blijven steunen.”
ActionAid Nederland is begonnen als een Antiapartheidsbeweging (het Nederlands Instituut Zuid-Afrika ofwel NiZA). Wij zijn ons daarom erg bewust van de lange historie tussen Zuid-Afrika en Israël, en de steun die het Israëlische leger destijds gaf aan het apartheidsregime. De Zuid-Afrikaanse ambassade in Tel Aviv is al een tijdje gesloten.
Met al die voorgeschiedenis is deze rechtszaak een logische conclusie. De uitkomst ervan staat echter nog geheel open. De situatie is enorm complex, met veel meer dan twee kanten van de zaak. Velen hebben hier al sterke analyses van gemaakt.
Eén ding is wel heel simpel: de mensen in Gaza zijn uitgehongerd, ziek en stervend. Elk uur worden er twee moeders gedood. Hier moet zo snel mogelijk een einde aan komen.