De weg naar gendergelijkheid is op dit moment namelijk meer een slakkengang dan een race. Vrouwen zijn nog vaak veel slechter af dan mannen en dit wordt alleen maar versterkt door de toenemende crises in de wereld, zoals klimaatverandering, honger, conflict, en repressie. Dit betekent niet dat vrouwen slachtoffers zijn, zwak of hulpbehoevend. Deze achtergestelde positie betekent juist dat de wereld 50% aan kennis, capaciteit en kracht misloopt. Investeren in gendergelijkheid en vrouwenrechten loont, voor vrouwen, hun gezin, hun gemeenschap en uiteindelijk voor duurzame ontwikkeling. Maar vrouwenrechten zijn natuurlijk bovenal mensenrechten en vrouwen van alle komaf hebben daarom het fundamentele recht om gelijk behandeld te worden. Het is positief dat de minister dit verhaal begrijpt en stappen in de juiste richting zet met haar beleid.
Zie hier onze input naar de Tweede Kamer m.b.t. de Nota _/\_
Vrouwen overal ter wereld ondervinden discriminatie, armoede en geweld, simpelweg omdat zij vrouwen zijn. Dit wordt nog eens versterkt door discriminatie vanwege andere aspecten van hun identiteit, zoals etniciteit, religie, bevolkingsgroep, seksuele voorkeur etc. Deze ongelijke positie werkt door binnen alle aspecten van hun leven. Lees hier bijvoorbeeld over hoe dit de economische rechten van vrouwen benadeeld.
Om gendergelijkheid en vrouwenrechten te bevorderen is het belangrijk dat we aan de ene kant investeren in vrouwen, hun positie, hun organisaties en hun rechten, en aan de andere kant zorgen dat zij niet benadeeld worden door beleid of bedrijfsactiviteiten. Het is bewonderenswaardig dat de minister inzet op ‘meer vrouwen aan tafel’, middels beleidsconsultaties met vrouwen en meisjes. Hopelijk worden deze consultaties zo inclusief en intersectioneel mogelijk, zodat ook de meest gemarginaliseerde vrouwen (vrouwen in afgelegen gebieden, vrouwen met een beperking, LGBTI, migranten etc.) gehoord worden en zodat juist de mensen waar het over gaat (= allerarmsten) kunnen meepraten over beleid. Investeer daarom ook in vrouwenrechtenorganisaties en vrouwenrechtenverdedigers, omdat zij weten wat nodig is en omdat het in deze tijden van toenemende repressie voor vrouwen nog veel lastiger is om hun stem te laten horen.
Om negatieve impact op gender en vrouwen tegen te gaan, is het belangrijk dat al het Nederlandse beleid is voorzien van een ‘gender lens’. Kijk daarbij met extra aandacht naar thema’s waardoor vrouwen zwaar getroffen worden, zoals landroof. De nota geeft aan dat het ministerie bezig is met het mainstreamen van gender, dus het beter zichtbaar maken van genderresultaten op de verschillende beleidsterreinen. Zo wordt er specifiek gekeken naar de impact van klimaatverandering op vrouwen en onderkent de nota de negatieve gevolgen van handelsakkoorden voor vrouwen hun werkgelegenheid. Dit is mooi maar om dit beleid echt succesvol te laten zijn kan het ministerie niet naar believen kiezen op welke beleidsterreinen zij zich richten… en welke niet.
Wat bijvoorbeeld niet terugkomt in de nota, zijn de nadelige gevolgen van bedrijfsactiviteiten voor gender, zoals besproken onder het kopje hierboven. Of het belang van IMVO-criteria, zoals de OESO-richtlijnen, waar bedrijven zich aan moeten houden om dit te voorkomen. Sowieso wordt er weinig aandacht geschonken aan de rol die Nederland en het internationaal economisch systeem spelen bij het bestendigen van genderongelijkheid, terwijl dit juist is waar de grootste impact gemaakt zou kunnen worden. Ook binnen het voedselzekerheidsbeleid wordt geen speciale aandacht aan vrouwen geschonken, terwijl juist het merendeel van voedselproducenten in ontwikkelingslanden vrouw zijn.
Daarnaast moeten we het hele plaatje bekijken, naar de gevolgen van het volledige beleid. De nota legt namelijk een nadruk op het eigenbelang van Nederland, middels het investeren in het Nederlandse verdienvermogen en het prioriteren van het tegengaan van irreguliere migratie. Dit is niet een beleid dat uiteindelijk beneficieel zal zijn voor vrouwenrechten, gendergelijkheid of effectieve ontwikkelingssamenwerking. Daarbij is het niet alleen het beleid van het ministerie van Buitenlandse Zaken dat meespeelt, ook het beleid van andere ministeries heeft gevolgen voor vrouwen rondom de wereld. Denk bijvoorbeeld aan het Nederlandse en Europese biobrandstof beleid, dat heeft geleid tot landroof, voedselverdringing en mensenrechtenschendingen elders, waarbij juist vrouwen de klos zijn. De nieuwe gender-focus van de IAK toets is een stap in de goede richting maar er zijn veel stappen nodig om tot een goed resultaat te komen.
Ondanks dat de nota toezegt de politieke participatie van vrouwen te bevorderen mist dit een verdere uitwerking binnen het beleid. Om ervoor te zorgen dat vrouwen niet alleen aan tafel zitten, maar ook daadwerkelijk invloed hebben is het van groot belang om mindsets en cultuur te veranderen, zoals genderstereotypering. Het is daarbij juist belangrijk om mannen en leiders te betrekken om bestaande machtsongelijkheid te doorbreken
De toon van de nota op het thema vrouwenrechten en gendergelijkheid is ambitieus. Nu is het belangrijk dat deze inzet binnen de uitwerking en uitvoering van het beleid doorgezet wordt. Zodat deze beleidsnota echt bijdraagt aan een gelijke wereld en perspectief voor iedereen (ongeacht gender). ActionAid zal zich blijven inzetten voor deze belangrijke zaak!
Zie hier onze input naar de Tweede Kamer m.b.t. de nota.