Burgers eisen dat de EU zich inzet voor het grensoverschrijdende verdrag dat bedrijven verplicht om mensenrechten respecteren

Dit statement is vertaald uit het Engels, de originele versie is terug te vinden op de website van ActionAid International.

Deze week publiceerde de VN de eerste officiële ‘kladversie’ van het VN verdrag, dat ervoor dient te zorgen dat mensenrechtenschendingen door multinationals en andere bedrijven voorkomen worden, en dat de barrières die slachtoffers ondervinden bij het verantwoordelijk stellen van deze bedrijven worden weggenomen.

Een coalitie van Europese maatschappelijke organisaties verwelkomt de publicatie van deze opmerkelijke kladversie van het bindend VN verdrag ‘mensenrechten en bedrijfsleven’ en roept de EU op om een grondige analyse van deze versie uit te voeren. Dit is met name belangrijk omdat de herziene versie een groot aantal van de EU’s eerdere kritiekpunten adresseert. Bijvoorbeeld door te zorgen dat het verdrag gebaseerd is op de UN Guiding Principles on Business and Human Rights en door te herdefiniëren welke bedrijven onder het verdrag vallen. Deze EU-analyse zou de basis moeten zijn voor een ambitieuze, proactieve EU-inzet tijdens de onderhandelingen voor het verdrag in oktober.

De ondergetekende organisaties roepen de EU en haar lidstaten daarom op om de inhoud van de herziene versie grondig te analyseren en dit op een transparante, inclusieve manier te doen. Dit laatste betekent het delen van de juridische analyse, consultatie met het maatschappelijk middenveld en het voorbereiden op EU deelname tijdens de formele onderhandelingen in oktober.

Gemeenschappen strijden al decennialang tegen misbruik en mensenrechtenschendingen door bedrijven, zoals vervuiling, landroof, discriminatie en intimidatie, en de erbarmelijke arbeidsomstandigheden aan de onderkant van vele internationale productieketens. Slachtoffers worstelen met het verantwoordelijk stellen van deze bedrijven, vanwege de vele barrières die ze ondervinden bij het opeisen van hun rechten. Vaak krijgen ze dan ook te maken met bedreigingen, intimidatie en geweld, vrouwen krijgen daarbij ook te maken met gender-gerelateerd geweld wanneer ze opkomen voor hun rechten.

De lopende onderhandelingen voor het VN verdrag bieden een historische kans om de huidige fragmentatie van internationale wetgeving aan te pakken en om bestaande machtsongelijkheid tussen mensen en bedrijven tegen te gaan, door bedrijven te reguleren binnen internationale wetgeving. Helaas heeft de EU tot nu toe slechts schoorvoetend meegedaan aan dit proces, ondanks de herhaaldelijke oproepen van het Europese Parlement en de oproep vanuit 580,000 Europese burgers om zich hier voor in te zetten.

Wanneer het aankomt op het verantwoordelijk stellen van bedrijven heeft de EU, als grootste economie en grootste handelsblok ter wereld, een cruciale rol te spelen. De terughoudende inzet van de EU binnen dit proces komt ook niet overeen met het enthousiasme dat de EU tentoonstelt wanneer het gaat om het afsluiten van handels- en investeringsverdragen. In plaats van bedrijfsbelangen boven mens en milieu te stellen, zou de EU hetzelfde enthousiasme moeten tentoonstellen voor bescherming van mensenrechten tegen schadelijke bedrijfsactiviteiten. Politieke betrokkenheid van de EU is hoognodig om een einde te maken aan de huidige straffeloosheid van bedrijven.

Wanneer de EU er niet in slaagt om tot een gezamenlijke positie te komen voor het verdrag, dienen individuele lidstaten hun verantwoordelijkheid nemen, door zich uit te spreken tijdens de onderhandelingen en door hun ervaringen en perspectief in te brengen in de discussies.

De ondergetekende organisaties roepen de EU op om te voldoen aan bestaande mensenrechten en gendergelijkheid-verplichtingen en om te onderhandelen met andere landen om te zorgen dat het verdrag daadwerkelijk de rechten van vrouwen, mensen en planeet beschermd tegenover schadelijke bedrijfsactiviteiten, en zorgt voor adequate remediëring wanneer deze rechten geschonden worden. Wij staan klaar om de regeringsdelegaties, de Europese Commissie, Europese parlementsleden en te ondersteunen bij deze historische taak.

ActionAid International
CAFOD (England & Wales)
CCFD-Terre Solidaire (France)
Centre for Research on Multinational Corporations (SOMO)
CIDSE – International family of Catholic social justice organisations
Clean Clothes Campaign International Office
Commission Justice et Paix Belgique
Ekumenická akademie (Czech Republic)
FIDH (International Federation for Human Rights)
Friends of the Earth Finland
Friends of the Earth Germany (BUND)
Global Policy Forum
IUCN NL
Latinamerikagrupperna/Solidaridad Suecia-América Latina (SAL)/Solidarity Sweden-Latin America
Mani Tese (Italy)
NaZemi (Czech Republic)
Sherpa
SÜDWIND-Institute
TROCA – Plataforma por um Comércio Internacional Justo
Trócaire

*Einde statement*

Vervuiling, landroof, uitbuiting en ander grensoverschrijdend gedrag— multinationals komen er vaak mee weg zonder gevolgen. Deze rechtenschendingen raken iedereen. Voor vrouwen is het nog een groter probleem. Want als kinderen ziek worden door vervuild water, kan de vrouw niet werken. Ook zijn zij kwetsbaarder voor landroof omdat ze vaak geen land mogen bezitten, terwijl ze wereldwijd 80% van het voedsel produceren. En zo zijn er nog veel meer problemen waar alleen vrouwen tegenaan lopen. Ze vechten elke dag tegen dit onrecht, maar hebben niet de middelen om gerechtigheid te eisen.

Nu is er een VN-verdrag in de maak dat al dit grensoverschrijdend gedrag in één keer aanpakt en slachtoffers in staat stelt om gerechtigheid te eisen. Dat kan óók een groot verschil maken voor vrouwenrechten. ActionAid roept daarom Europa op om te stoppen met tegenstribbelen en zich in te zetten voor de totstandkoming van dit verdrag. Met een simpele klik kun je veel betekenen voor miljoenen vrouwen wereldwijd. Spreek je uit voor een feministisch bindend VN-verdrag Bedrijfsleven en Mensenrechten!