Boerinnen komen met nieuwe business ideeën om weerstand te bieden tegen de door COVID-19 verergerde voedselcrisis

ActionAid heeft een nieuwe briefing uitgebracht over kleinschalige boerinnen in Afrika en Azië die nieuwe business strategieën aanwenden om hun weerbaarheid tegen de door  COVID-19 verergerde voedselcrisis te vergroten. Hierbij houden ze ook rekening met de nieuwe uitdagingen en risico’s die hen te wachten staan in het volgende groeiseizoen.

Om tijdens de gedwongen sluiting van lokale voedselmarkten toch inkomsten en toegang tot voedsel te garanderen zijn de boerinnen overgestapt op ruilhandel, directe verkoop deur en deur en aan buren met een korting.

ActionAid brengt haar bevindingen nu uit in verband met de lancering deze week van het jaarlijkse rapport over honger en ondervoeding van de Verenigde Naties.  De cijfers van vorig jaar lieten zijn dat 690 miljoen mensen honger lijden als gevolg van klimaatverandering, conflict en de COVID-19 pandemie.

Alberta Guerra, Senior beleidsanalist globale voedselzekerheid zegt:

“De COVID-19 crisis heeft extreme ongelijkheden verder doen toenemen waarbij de meest kwetsbare mensen, met name kleinschalige voedselproducenten en vrouwen in het mondiale zuiden, het hardst geraakt worden.”

“Te midden van al hun uitdagingen, zijn kleinschalige ondernemende boerinnen in Afrika en Azië nog volop actief voor de productie van gewassen, in de veehouderij en met de visvangst waarbij ze nieuwe business ideeën ten uitvoer brengen om overeind te blijven in tijden van COVID-19.”

“Echter in het midden van een mondiale hongercrisis is het van het grootste belang dat boerinnen internationale financiële ondersteuning krijgen om zichzelf, hun families en de rest van de wereld te kunnen voeden.”

ActionAid roept overheden en internationale donoren op om te investeren in het Globale Landbouw en Voedselzekerheid Programma (GAFSP). Dit is een innovatief en multilateraal fonds om steun te bieden aan kleinschalige boeren, maar dat momenteel met een financieringsgat van $1.2 miljard kampt.  Een GAFSP beleidsbrief Advancing the rights of women smallholder farmers – lessons from Covid-19, legt uit dat het financieren van GAFSP de sleutel is voor het ondersteunen van familieboeren en hun strategieën om met de klimaat en Covid19 en honger crisissen weten om te gaan.

Volgens velen boeren met wie ActionAid sprak was groepssolidariteit cruciaal om zich aan te passen aan een situatie waarbij reguliere markten gesloten of niet bereikbaar zijn. Boeren verzamelden middelen en bundelden hun krachten binnen boerencoöperaties, gemeenschapsorganisaties, kerken of door te werken op elkaars land om hun  productiekosten te verminderen.

Belangrijkste bevindingen van een ActionAid survey onder 190 mensen uit 14 landen in Afrika en Azië geven een beeld van de veelal aan elkaar relateerde negatieve impacts van COVID-19 die zij ondervonden:

1. Het sluiten van markten en bewegingsbeperkingen belemmerde de verkoop van hun gewassen en producten. Tussen de 78 en 83 % van de boeren derfde inkomsten en   heeft een verlies aan bestaansbronnen ervaren.
2. Verlies aan inkomsten door sluiting van markten en stijgende werkloosheid maakte het vrijwel onmogelijk voor kleinschalige boeren om te investeren in hun landbouwactiviteiten. 93 % van de geïnterviewden heeft hun spaargeld moeten gebruiken voor de meest essentiële uitgaven tijdens de lopende pandemie. 94 % geeft aan financiële steun nodig te hebben om nog langer door te kunnen gaan met landbouwactiviteiten.
3. De boeren hebben drastische maatregelen moeten nemen om hun families van voedsel te voorzien. Meer dan 70 % van de boeren heeft hun overschotten aan voedsel zelf moeten consumeren dat voor de crisis verkocht zou worden op de markten. Meer dan 58 procent van de kleinschalige boerinnen bevestigt dat ouders, met name moeders, maaltijden overslaan om voeding van hun kinderen prioriteit te moeten geven.
4. Vrouwen doen nu nog meer onbetaalde zorgtaken en huishoudelijk werk. Meer dan 60 % van de geïnterviewden geeft aan dat er een toename was voor huishoudelijke taken als gevolg van de beperkingen en sluitingen opgelegd door overheden. Verlies van banen en het sluiten van scholen zorgde ervoor dat de druk op vrouwen verder toenam om hun kinderen van voedsel te voorzien tegelijkertijd voltijds de kinderen, vaak ook uit de bredere familiekring, te verzorgen en begeleiden.

Reeds nu zijn de beperkingen en risico’s  om een volgend groeiseizoen in te kunnen gaan groot.  Veel kleinschalige boeren zien geen mogelijkheid hun landbouwactiviteiten weer op de rails te krijgen laat staan om te kunnen groeien. Dit komt mede door de lage oogsten en inkomsten in het laatste seizoen,  zonder opties voor toegang tot nieuwe financiering en het verkrijgen van technische ondersteuning.

ActionAid waarschuwt dat zonder aanvullende overheidssteun de crisis zal toenemen en nog meer schade zal aanrichten voor kleinschalige boerinnen op de langere termijn.

Kleinschalige boerinnen hebben nu internationale financiële ondersteuning nodig

In plaats van opnieuw het wiel uit te vinden kunnen overheden en donoren een ergere nieuwe voedselcrisis voorkomen door investeringen in en via GAFSP.  Sinds de oprichting na de 2007-2008 voedselcrisis heeft GAFSP al meer dan 16 miljoen kleinschalige boeren en hun families ondersteund op basis van een investering van $1.7 miljard.

GAFSP heeft inmiddels al $60 miljoen gereserveerd voor ondersteuning van boeren en producenten die getroffen worden door de negatieve impacts van COVID-19.  GAFSP accepteert voorstellen van organisaties van kleinschalige boeren en boerinnen en ander groepen werkzaam in de voorziening van voedsel in lokale voedselsystemen gericht op het lanceren van projecten die herstel van COVID-19 op de middellange en langere termijn nastreven

Deze nieuwe projecten focussen ook op het versterken van de landbouwsectoren en voedselsystemen in het mondiale zuiden ten behoeve van het genereren van meer  weerbaarheid tegen klimaatverandering (adaptatie).