De Zimbabwe Environmental Law Association (ZELA) is al jaren een trouwe partner van ActionAid en helpt lokale gemeenschappen een vuist te maken tegen de nadelige effecten van de diamant- en granietwinning in Zimbabwe. In 2013 hebben wij als ActionAid onze zorgen over de situatie van de bewoners rondom de mijnen uitgesproken, omdat ze op grote schaal te maken hebben met lage lonen en milieuvervuiling. ZELA helpt nu mensen uit de gemeenschap om de mijnbouwbedrijven die hier de oorzaak van zijn voor de rechter te slepen. Hiervoor is veel lef nodig, omdat een kritisch geluid, zeker in Zimbabwe, niet zonder gevaar is.
Diamantmijnen in de Marangestreek en vervuiling rivieren
ZELA heeft samen met vijf Marange-inwoners drie diamantmijnbouwbedrijven die in de Marangestreek gevestigd zijn voor de rechter gesleept. De mijngiganten worden ervan beschuldiging dat ze menselijk afval en andere chemische stoffen in de nabijgelegen Odzi, Save en Singwizi rivieren dumpen. Hierdoor slibben rivieren dicht, zijn ze troebel, vuil en besmet met chemische metaalafzettingen van ijzer, chroom en nikkel.
De belangrijkste reden voor de lokale bevolking om een duurzaam landgebruik te eisen is hun afhankelijkheid van de rivieren waar de dorpen aan gelegen zijn. Ze gebruiken het water om te drinken, baden, tuinieren en vissen, maar ook om hun vee te laten drinken. Bovendien, zo vertelde de bevolking aan de rechters, vernietigen de mijnbouwbedrijven het ecosysteem, bijvoorbeeld omdat bepaalde vissoorten uitsterven.
De tegenargumenten van de mijnbouwbedrijven zijn inmiddels afgewezen en de rechtszaak wordt vervolgd.
Zwarte granietmijnen in Mutoko
Ook in Mutoko worden drie grote mijnbouwbedrijven voor de rechter gesleept door de gemeenteraad van Mutoko. Uit een rapport van ZELA is gebleken dat deze bedrijven in 2009 meer dan honderdtwintigduizend ton zwart graniet ter waarde van ruim twaalf miljoen Dollar hebben gemijnd in 2009. Hiervan betaalden ze $18.400 aan de gemeenteraad.
De gemeenteraad van Mutoko wil via het hooggerechtshof de bedrijven dwingen om ontwikkelingsheffingen te betalen. Het eist dat elk afzonderlijk bedrijf, met terugwerkende kracht tot 2009 en met rente, duizend dollar moet betalen voor elke eenheid die gemijnd is.