Home - Actueel - Vrouwenrechten - De grootste winst in de nieuwe beleidsnota: vrouwenrechten en gendergelijkheid

De grootste winst in de nieuwe beleidsnota: vrouwenrechten en gendergelijkheid

Na alle mooie uitspraken over gender en vrouwenrechten de afgelopen maanden, voegde minister Kaag daad bij woord. Vrouwenrechten en gendergelijkheid lopen als een rode draad door de nieuwe beleidsnota. Een prachtige inzet van de minister en het ministerie, een mooie overwinning voor vrouwenrechtenorganisaties maar bovenal  voor alle vrouwen ter wereld wiens leven hopelijk een stukje beter zal worden door dit beleid.
ActionAid steunt lokale vrouwengroepen die zich inzetten voor vrouwenrechten in India
Arifa Gazi uit West Bengal, India, is voorzitter van een ActionAid vrouwengroep met meer dan 200 leden.

Vrouwenrechten zijn mensenrechten

De weg naar gendergelijkheid is op dit moment namelijk meer een slakkengang dan een race. Vrouwen zijn nog vaak veel slechter af dan mannen en dit wordt alleen maar versterkt door de toenemende crises in de wereld, zoals klimaatverandering, honger, conflict, en repressie. Dit betekent niet dat vrouwen slachtoffers zijn, zwak of hulpbehoevend. Deze achtergestelde positie betekent juist dat de wereld 50% aan kennis, capaciteit en kracht misloopt.  Investeren in gendergelijkheid en vrouwenrechten loont, voor vrouwen, hun gezin, hun gemeenschap en uiteindelijk voor duurzame ontwikkeling. Maar vrouwenrechten zijn natuurlijk bovenal mensenrechten en vrouwen van alle komaf hebben daarom het fundamentele recht om gelijk behandeld te worden. Het is positief dat de minister dit verhaal begrijpt en stappen in de juiste richting zet met haar beleid.

Zie hier onze input naar de Tweede Kamer m.b.t. de Nota _/\_

Waarom is het belangrijk?

Vrouwen overal ter wereld ondervinden discriminatie, armoede en geweld, simpelweg omdat zij vrouwen zijn. Dit wordt nog eens versterkt door discriminatie vanwege andere aspecten van hun identiteit, zoals etniciteit, religie, bevolkingsgroep, seksuele voorkeur etc. Deze ongelijke positie werkt door binnen alle aspecten van hun leven. Lees hier bijvoorbeeld over hoe dit de economische rechten van vrouwen benadeeld.

  • Genderstereotypering en –discriminatie zorgen ervoor dat, op veel plekken, de stem van een vrouw minder zwaar weegt dan die van een man. Nog steeds zijn er maar 22.8% van vrouwen ter wereld gerepresenteerd binnen de politiek en 20.8 % van de vrouwen aanwezig in de bestuurskamers van bedrijven.
  • Op de werkvloer, zij dit in de formele sector, de informele sector of binnenshuis, zijn vrouwen ook slechter af. Zo verdienen zij nog altijd 76 cent waar een man een euro verdient, worden blootgesteld aan (seksueel) geweld en werken vooral in onzekere en slechtbetaalde sectoren. Zij hebben minder toegang tot productieve hulpbronnen, zoals financiering, land en trainingen, waardoor zij ook minder toegang hebben tot de markt.
  • Ook nemen vrouwen een onevenredig deel aan onbetaalde zorgtaken op zich zoals huishoudelijke taken, water halen, voedselverbouwing, waardoor zij überhaupt minder tijd hebben voor betaald werk, studie en ontspanning.
  • Handel- en investeringsbeleid, maar ook fiscaal, landbouw-, klimaat- en energiebeleid, en bedrijfsactiviteiten hebben vaak negatieve gevolgen voor vrouwen. Bijvoorbeeld, wanneer een mijnbouwbedrijf de omgeving vervuild zijn het vaak de vrouwen die opdraaien voor de extra lasten, zoals het verzorgen van zieken.
  • Geweld tegen vrouwen neemt toe tijdens rampen en conflict. Sowieso zijn het vrouwenlichamen die de hoge rekening van genderongelijkheid betalen, door praktijken zoals FGM, intimidatie, ongewenste intimiteiten. Of simpelweg het feit dat mannen binnen het hoogste politieke niveau beslissingen nemen over vrouwenlichamen (een beetje zoals je accountant over het repareren van je waterleiding laten beslissen).

Vrouwenrechten en de nota: investeer in een inclusief beleid

Om gendergelijkheid en vrouwenrechten te bevorderen is het belangrijk dat we aan de ene kant investeren in vrouwen, hun positie, hun organisaties en hun rechten, en aan de andere kant zorgen dat zij niet benadeeld worden door beleid of bedrijfsactiviteiten. Het is bewonderenswaardig dat de minister inzet op ‘meer vrouwen aan tafel’, middels beleidsconsultaties met vrouwen en meisjes. Hopelijk worden deze consultaties zo inclusief en intersectioneel mogelijk, zodat ook de meest gemarginaliseerde vrouwen (vrouwen in afgelegen gebieden, vrouwen met een beperking, LGBTI, migranten etc.) gehoord worden en zodat juist de mensen waar het over gaat (= allerarmsten) kunnen meepraten over beleid. Investeer daarom ook in vrouwenrechtenorganisaties en vrouwenrechtenverdedigers, omdat zij weten wat nodig is en omdat het in deze tijden van toenemende repressie voor vrouwen nog veel lastiger is om hun stem te laten horen.

Een consistent beleid

Om negatieve impact op gender en vrouwen tegen te gaan, is het belangrijk dat al het Nederlandse beleid is voorzien van een ‘gender lens’. Kijk daarbij met extra aandacht naar thema’s waardoor vrouwen zwaar getroffen worden, zoals landroof. De nota geeft aan dat het ministerie bezig is met het mainstreamen van gender, dus het beter zichtbaar maken van genderresultaten op de verschillende beleidsterreinen. Zo wordt er specifiek gekeken naar de impact van klimaatverandering op vrouwen en onderkent de nota de negatieve gevolgen van handelsakkoorden voor vrouwen hun werkgelegenheid. Dit is mooi maar om dit beleid echt succesvol te laten zijn kan het ministerie niet naar believen kiezen op welke beleidsterreinen zij zich richten… en welke niet.

Belang van IMVO mist in de nota

Wat bijvoorbeeld niet terugkomt in de nota, zijn de nadelige gevolgen van bedrijfsactiviteiten voor gender, zoals besproken onder het kopje hierboven. Of het belang van IMVO-criteria, zoals de OESO-richtlijnen, waar bedrijven zich aan moeten houden om dit te voorkomen. Sowieso wordt er weinig aandacht geschonken aan de rol die Nederland en het internationaal economisch systeem spelen bij het bestendigen van genderongelijkheid, terwijl dit juist is waar de grootste impact gemaakt zou kunnen worden. Ook binnen het voedselzekerheidsbeleid wordt geen speciale aandacht aan vrouwen geschonken, terwijl juist het merendeel van voedselproducenten in ontwikkelingslanden vrouw zijn.

The big picture

Daarnaast moeten we het hele plaatje bekijken, naar de gevolgen van het volledige beleid. De nota legt namelijk een nadruk op het eigenbelang van Nederland, middels het investeren in het Nederlandse verdienvermogen en het prioriteren van het tegengaan van irreguliere migratie. Dit is niet een beleid dat uiteindelijk beneficieel zal zijn voor vrouwenrechten, gendergelijkheid of effectieve ontwikkelingssamenwerking. Daarbij is het niet alleen het beleid van het ministerie van Buitenlandse Zaken dat meespeelt, ook het beleid van andere ministeries heeft gevolgen voor vrouwen rondom de wereld. Denk bijvoorbeeld aan het Nederlandse en Europese biobrandstof beleid, dat heeft geleid tot landroof, voedselverdringing en mensenrechtenschendingen elders, waarbij juist vrouwen de klos zijn. De nieuwe gender-focus van de IAK toets is een stap in de goede richting maar er zijn veel stappen nodig om tot een goed resultaat te komen.

Tot slot…

Ondanks dat de nota toezegt de politieke participatie van vrouwen te bevorderen mist dit een verdere uitwerking binnen het beleid. Om ervoor te zorgen dat vrouwen niet alleen aan tafel zitten, maar ook daadwerkelijk invloed hebben is het van groot belang om mindsets en cultuur te veranderen, zoals genderstereotypering. Het is daarbij juist belangrijk om mannen en leiders te betrekken om bestaande machtsongelijkheid te doorbreken

De toon van de nota op het thema vrouwenrechten en gendergelijkheid is ambitieus. Nu is het belangrijk dat deze inzet binnen de uitwerking en uitvoering van het beleid doorgezet wordt. Zodat deze beleidsnota echt bijdraagt aan een gelijke wereld en perspectief voor iedereen (ongeacht gender). ActionAid zal zich blijven inzetten voor deze belangrijke zaak!

Zie hier onze input naar de Tweede Kamer m.b.t. de nota.

Leider >

Shilpy: Powervrouw in de kledingindustrie van Bangladesh

Shilpy werkt al sinds haar twaalfde in de kledingindustrie in Bangladesh. In de fabriek werkte ze onder barre omstandigheden, maar dankzij een training in één van ActionAid’s Rights Cafés groeide ze uit tot leider van de vrouwen in de fabriek. Als leider maakt Shilpy haar vrouwelijke collega’s bewust van hun rechten en motiveert ze hen om deel te nemen aan vreedzame protestacties. Samen pakken ze onrecht aan!

Bekijk de video Steun vrouwen zoals Shilpy

Aanpakker >

Luijah: Leider bij noodacties in Kenia

Luijah uit Kenia coördineert ActionAid’s Food for Assets-programma, dat ongeveer 1800 gezinnen hielp tijdens de aanhoudende droogte in Oost-Afrika. “Het voelt goed om coördinator in mijn gemeenschap te zijn!” zegt Luijah. “Ik zie veel positieve veranderingen. Door dit programma krijgen vrouwen meer aanzien binnen hun gezin en de gemeenschap. Zij beslissen nu over het voedsel. Ze voelen zich sterker en beter in staat om voor hun gezin te zorgen. Voor kinderen betekent dit meer stabiliteit en onderwijs.”

Bekijk de video Steun vrouwen zoals Luijah

Actievoerder >

Ninive: Activist voor veilige steden in Brazilië

Ninive (22) woont in de sloppenwijk Heliópolis in São Paulo, Brazilië. Met behulp van ActionAid voerde ze samen met andere vrouwen actie voor straatverlichting. Nu is de wijk, als eerste van de stad, geheel verlicht en voelen de vrouwen zich veel veiliger. Ze kunnen ze met een gerust hart naar werk of school gaan!

Bekijk de video Steun vrouwen zoals Ninive

Ondernemer >

Gete: Ondernemer in Ethiopië

Gete Haile is voorzitter van een spaar- en leencoöperatie in Ethiopië. Na deelname aan een training van ActionAid en het ontvangen van een kleine lening, kocht ze twee koeien. Inmiddels is deze investering uitgegroeid tot een bloeiende onderneming. Gete heeft nu zes koeien die samen 35 liter per dag produceren.  Slim sparen en investeren heeft ervoor gezorgd dat ze nu haar 12 kinderen naar school kan sturen én de coöperatie in stand kan houden!

Bekijk de video Steun vrouwen zoals Gete