Home - Actueel - Duurzame aarde - Klimaatverandering - 6 vragen aan onze directeur Marit Maij over de klimaatzaak tegen Shell

6 vragen aan onze directeur Marit Maij over de klimaatzaak tegen Shell

Portretfoto van Marit Maij, nieuwe directeur van ActionAid Nederland
Marit Maij, directeur van ActionAid Nederland


1. Waar gaat de klimaatzaak tegen Shell ook alweer over?

Samengevat, gaat het over de toekomst van iedereen. Milieudefensie heeft met de ondersteuning van ActionAid en nog 6 mede-eisende organisaties, en nog eens 17.000+ individuele mede-eisers deze rechtszaak aangespannen. Het belangrijkste doel is om te zorgen dat Shell – een bedrijf dat 2x zoveel uitstoot als heel Nederland – haar verantwoordelijkheid neemt en een koers gaat varen die in lijn is met de afspraken van het Parijsakkoord. De primaire eis is een CO2-reductie van 45% in 2030. Shell neemt namelijk op dit moment onvoldoende zelf actie. Zonder echte inzet van dit soort bedrijven kunnen we nooit onder de 2 graden opwarming blijven en zeker niet in de buurt komen van de beoogde 1.5 graad.

2. Waarom doet ActionAid mee aan deze klimaatzaak?

Als ActionAid zijn wij actief in meer dan 40 landen over de hele wereld waar wij samenwerken met vrouwen en lokale gemeenschappen. Wij zien nu al dat veel plekken onbewoonbaar worden, dat vrouwen in landen in het mondiale zuiden dagelijks te maken hebben met de desastreuze gevolgen van de klimaatcrisis. Dat terwijl zij het minste bijdragen aan het probleem.
Shell is een van de top 10 uitstoters van CO2 in de wereld en is daarmee medeverantwoordelijk voor de situatie waar we nu in zitten. Daarom staan wij pal achter de eis in deze rechtszaak dat Shell haar CO2-uitstoot in 2030 met 45% heeft verminderd.

3. Waarom is dit zo belangrijk voor vrouwen in het mondiale zuiden?

Vrouwen (en andere gemarginaliseerde groepen) in het mondiale zuiden worden het hardst getroffen door klimaatverandering door al bestaande ongelijkheden. Bij klimaatrampen hebben vrouwen bijvoorbeeld 14 keer meer kans om te overlijden. Het zijn vaak vrouwen die gewassen verbouwen en het land bewerken wat door toenemende droogtes, overstromingen, cyclonen en andere effecten van de klimaatcrisis etc. steeds lastiger wordt. Het is van cruciaal belang dat alle klimaatvervuilers hun CO2-uitstoot verminderen en dat we met z’n allen de klimaatcrisis aanpakken. Shell is een van de grootste klimaatvervuilers in de wereld en stoot twee keer zoveel uit als heel Nederland samen.

4. Wat is er tot nog toe in de rechtszaak gebeurt?

Afgelopen december waren er 4 zittingsdagen in de rechtbank in Den Haag waarin Milieudefensie en mede-eisers hun pleidooi hebben gehouden en Shell ook, en alle onderbouwende stukken aan de rechter zijn overhandigd. De rechter heeft toen ook vragen kunnen stellen. Op basis van hiervan zal de rechter op 26 mei een uitspraak doen.

5. Wat verwacht je dat er op 26 mei, de dag van de uitspraak, gebeurt?

Wij weten natuurlijk niet wat de rechter zal zeggen, maar hopen van harte dat de rechter Shell verantwoordelijk acht voor haar bijdrage in de klimaatcrisis en in het vonnis Shell oplegt om haar CO2-uitstoot in 2030 serieus te verminderen, conform de eis van Milieudefensie, ActionAid en de andere mede-eisers in deze rechtszaak. Dit zou een grote stap betekenen in de strijd tegen gevaarlijke klimaatverandering en een belangrijke overwinning voor al die mensen, inclusief vrouwen in het mondiale zuiden, die nu al in zwaar weer zitten door de klimaatcrisis.

6. Ik heb gelezen dat Shell in 2050 netto nul CO2-uitstoot wil bereiken en in 2035 de netto CO2-uitstoot met 45% wil hebben verminderd, is Shell al niet goed bezig? Waarom is deze rechtszaak nodig?

De beloftes van Shell klinken mooi maar door de term netto zit er een grote adder onder het gras. Netto betekent namelijk niet daadwerkelijk nul, maar nul na een rekensommetje. De plannen van Shell zitten vol onhoudbare voorstellen voor CO2 compensatie i.p.v. verminderen van de CO2-uitstoot. Shell gaat gewoon door met het investeren in olie en gas, maar wil CO2 gaan afvangen met nog onvoldoende bewezen technieken (op kosten van de belastingbetaler) en doormiddel van bomenplantages waarvoor een ontzettend groot oppervlakte aan land nodig is, in 2030 bijv. wel 3x de oppervlakte van Nederland (!) en dat alleen nog voor Shell.

De ervaring leert dat deze gigantische vraag naar land zeer waarschijnlijk leidt tot conflicten over land in het mondiale zuiden met landroof en landonteigening tot gevolg. Ook hierbij zijn het vaker vrouwen die de dupe worden.

We kunnen de klimaatdoelen alleen halen als bedrijven als Shell ECHT mee gaan werken en de CO2-uitstoot daadwerkelijk vermindert in lijn met het Parijsakkoord. En dat doet Shell niet. Daarom is de rechtszaak tegen Shell ook zo ontzettend belangrijk

Armoede dankzij klimaatverandering

Fatou Sarr (45) uit Senegal verbouwt rijst. Samen met haar man, die visser is, heeft ze grote moeite om haar 5 kinderen te voeden. Door de verzilting van het land is de vruchtbaarheid van de bodem aangetast, waardoor het verbouwen van rijst steeds moeilijker wordt. “Armoede raakt de gezondheid en het onderwijs van onze kinderen, maar we doen ons best om de kinderen in school te houden,” vertelt ze.

Diamniadio Island in Senegal heeft veel last van klimaatverandering. Onregelmatige regelval, stijgende zeespiegel en verzilting van het land heeft het bestaan van vele mensen vernietigd met keiharde sociale impacts. Het verbouwen van rijst is gestopt, de visserij en het verzamelen van schaaldieren gaan ook achteruit. ActionAid werkt samen met de lokale bevolking om via acro-ecologie de klimaatweerbaarheid en het bestaan te verbeteren.

Fatou Sarr laat in Senegal het droge en verzilte land van haar rijstveld zien. ©ActionAid