Meestal zijn het de vrouwen die voor hun families zorgen en eten bereiden. Als ze moeten uitwijken naar minder vruchtbaar land, krijgen ze meer moeite om genoeg voedsel te produceren en moeten ze verder lopen voor water en brandstof. Deze lange afstanden zorgen ook voor onveilige situaties. Verder worden vrouwen niet betrokken bij onderhandelingen over compensatievergoedingen – als daar al sprake van is. Daarbij beheren mannen vaak grond en de organisaties die beslissen over landbezit. Dit maakt het voor vrouwen nog moeilijker om op te komen voor hun rechten en hun belangen kenbaar te maken.
“Toen het mijnbouwbedrijf kwam, hoopten veel van ons op werkgelegenheid en betere levensomstandigheden, vertelt Lindiwe Matshiane (niet op de foto) die naast de kolenmijn Shanduka in Zuid-Afrika woont. “Maar het is heel anders gelopen. De mijnen zorgen voor vervuiling van water en lucht. Ons land is onvruchtbaar geworden en door de explosies is er schade aan onze huizen ontstaan. Door het stof en de luchtvervuiling hebben veel mensen ziektes als tuberculose, astma en bronchitis gekregen. Vrouwen verzorgen deze zieken en zijn daarnaast meer tijd kwijt aan het vinden van schoon drinkwater, en het vinden van een alternatief inkomen, bij gebrek aan een vruchtbare akker. We zijn het helemaal zat dat het belang van winst boven mensen wordt gesteld.”
ActionAid geeft vrouwen als Lindiwe voorlichting over hun rechten. Door hen te verenigen in groepen, staan ze sterker in het opeisen van deze rechten.
In het project Upholding human rights: Bridging the gender-environments divide (2014-2017) onderzoeken ActionAid, Both Ends en hun partners hoe vrouwen – wiens rechten worden bedreigd of geschonden – kunnen worden ondersteund. Zo komen we erachter hoe we overheden kunnen aansporen om deze rechten na te leven en hoe burgers hun rechten kunnen claimen.
Maria uit Zuid-Afrika strijdt voor schoon drinkwater in haar dorp nadat het water is vervuild door de komst van de mijn. Bekijk hier haar verhaal.
Het project wordt uitgevoerd in India, Zuid-Afrika en Kenia: opkomende economieën die rijk zijn aan grondstoffen zoals mineralen, olie en gas. Hoewel deze landen goede wetgeving hebben op het gebied van milieu- en mensenrechten, worden de wetten onvoldoende of helemaal niet gehandhaafd. Ook zijn lokale gemeenschappen zich vaak niet bewust van hun rechten.
In Zuid-Afrika richt het project zich op Mpumalanga, het centrum van kolen-, goud- en platinamijnen in het land. De regio heeft een lange geschiedenis van kolenmijnen en is berucht om de enorme schadelijke effecten op de volksgezondheid en toegang tot land en water. In Kenia pakt het project de gevolgen van oliewinning en zoutmijnen aan in de Kitui, Baringo, Taita Taveta en Kifili Counties. In India richt het project zich op ijzererts, kool, uranium en diamantwinning, evenals bosbouwprojecten en de impact hiervan op inheemse Adivasi-gemeenschappen in vijf Indiase deelstaten.
Pagina aangepast op 20 maart 2018