Natuurlijk raakt dit de hele bevolking, maar vrouwen worden onevenredig hard getroffen door vervuiling, geweld, gezondheidsproblemen en landroof door mijnbouwbedrijven. Wereldwijd zijn vrouwen nog steeds verantwoordelijk voor het merendeel aan onbetaalde zorgtaken, zoals zorg voor zieken, ouderen en kinderen, water halen en voedselproductie. Dus wanneer land wordt ingeperkt door landroof en water en lucht vervuild wordt door mijnbouw, gaat dit over de rug van vrouwen die voor de zorgtaken opdraaien. Helaas is het, ondanks de ernst van de mensenrechtenschendingen, bijna onmogelijk om voor deze vrouwen om hun gelijk te krijgen in de rechtbank, laat staan compensatie te ontvangen.
Margaret woont al sinds haar geboorte in Kankoyo, een wijk nabij de grote stad Mufulira in Zambia. Ze woont op 100 meter van de Mopani kopermijn. Deze kopermijn is deel van een grote multinational. Het is verre van makkelijk om een kopermijn als buur te hebben. Margaret: “De weinige banen die de mijn opleverde gingen naar lokale mannen. Vrouwen worden niet betrokken bij de besluitvorming en komen niet in aanmerking voor compensatie of hervestiging. Dat terwijl de mijn vele uitdagingen voortbrengt: geluidsoverlast door de mijnbouwactiviteiten en explosies, luchtvervuiling en gezondheidsproblemen door zwaveldioxide uitstoot, en het vernietigen van onze leefomgeving en infrastructuur. We hebben het gevoel dat de problemen veroorzaakt door de mijn nooit zullen stoppen. Als gemeenschap willen we verhuizen, maar dit kan alleen als de overheid ons helpt…”
Internationale bedrijven hebben nu vooral rechten, geen plichten. Situaties als die van Margaret kunnen voorkomen worden door scherpere regels voor bedrijven. Helaas is nu juist het tegendeel waar. Internationale handelsafspraken geven bedrijven veel macht en stellen bedrijfsbelangen veilig, zonder daar bescherming van mens en milieu tegenover te stellen. Een specifiek instrument dat dit doet is ISDS (Investor State Dispute Settlement). Dit instrument stelt investeerders in staat om nationale en internationale wetgeving ongedaan te maken, wanneer deze mogelijke gevolgen zouden hebben voor hun verwachte winst. VIP-rechten voor bedrijven dus, terwijl vrouwen zoals Margaret nergens hun recht kunnen behalen.
Over vier maanden zijn de Europese verkiezingen. Hiermee hebben wij de kans om te zorgen dat vrouwen internationale bedrijven verantwoordelijk kunnen houden voor mensenrechtenschendingen. Teken de petitie en roep de EU en haar lidstaten op om een einde te maken aan verdragen die de winst van bedrijven boven mens en milieu stellen. Roep ze op om zich actief in te zetten voor het juridisch bindende VN-verdrag dat nu in de maak is. Dat verdrag moet een einde maken aan de straffeloosheid waarmee internationale bedrijven mensenrechten schenden, en zorgt dat ze daarvoor aansprakelijk kunnen worden gesteld.
Teken jij ook de petitie?