We hebben in 2023 belangrijke stappen gezet in onze missie voor een feministische, eerlijke en duurzame toekomst. Met succesvolle acties en campagnes hebben we o.a. aandacht gevraagd voor schendingen van vrouwenrechten in productieketens en de vele manieren waarop de klimaatcrisis vrouwen harder raakt. Een mooi voorbeeld is de Fairbike-campagne, waarmee we aandacht hebben gevraagd voor de positie van vrouwen in mijnbouwgebieden in de Noord-Kaap in Zuid-Afrika.
2023 werd ook gekenmerkt door verschrikkelijke rampen, waaronder de aardbevingen in Marokko en Turkije, de voortdurende oorlog in Oekraïne en de humanitaire crisis in Gaza.
In dit jaarverslag lees je hoe we samen met vrouwen en gemeenschappen over de hele wereld positieve verandering hebben waargemaakt. Dit konden we alleen doen dankzij onze partners, donateurs en iedereen die ons steunt. Bedankt! Graag inspireren we je om opnieuw mee te werken aan een eerlijkere, duurzamere wereld in 2024.
mensen hebben onze Feministische Partijwijzer gebruikt om hun stem voor de Tweede Kamer te informeren.
politieke partijen, bedrijven en overheidsinstanties in o.a. Guatemala, Kenia en Oeganda zijn in hun beleidskeuzes beïnvloed door ActionAid Nederland.
gemeenschappen en organisaties hebben dankzij onze trainingen zich hard kunnen maken voor betere rechten bij (lokale) overheden en bedrijven.
Een 'sweatshop' opent in Den Haag met kindvrijwilligers om aandacht te vragen voor schendingen in productieketens en de noodzaak van wetgeving.
Duizenden mensen eisen genderrechtvaardigheid tijdens de Feminist March. ActionAid organiseert hierbij het blok Feministen voor Klimaatrechtvaardigheid.
Ons onderzoek onthult de uitdagingen waarmee overlevenden van het ingestorte Rana Plaza-gebouw in Dhaka tien jaar later nog steeds mee te maken hebben.
Onze Fairbike winkel en campagne vergroten het bewustzijn over de onrechtvaardige praktijken rondom mijnen die grondstoffen produceren voor e-bike batterijen.
Een nieuw rapport van ActionAid benadrukt hoe mondiale sportkledingmerken Cambodjaanse kledingarbeiders aan hun lot overlaten.
Onze Feminst Climate Academy traint jonge activisten die vervolgens succesvolle acties opzetten, waaronder een ontmoeting met Klimaatminister Rob Jetten.
Bijna 10.000 mensen gebruiken onze Feministische Partijwijzer om zich voor de Tweede Kamerverkiezingen te laten informeren.
Weer een overwinning op de Klimaattop: het Loss and Damage Fund wordt in werking gesteld en voor het eerst wordt de noodzaak om weg te stappen van fossiele brandstoffen opgenomen in de slottekst van de COP28.
Voor elke Tony’s Chocolonely die zijn best doet om ervoor te zorgen dat er geen schendingen van mensenrechten of het milieu zijn in hun productieketen, is er een Tata Steel die zijn verantwoordelijkheden ontwijkt. Bindende regelgeving op nationaal en internationaal niveau is nodig om bedrijven verantwoordelijk te houden en zowel mens als natuur te beschermen.
Vrouwen zijn het vaakst slachtoffer van deze mensenrechtenschendingen. Eén voorbeeld hiervan is de mijnbouwketen. De winning van bepaalde mineralen zoals mangaan is essentieel voor de energietransitie. Deze grondstoffen worden gebruikt in o.a. onze e-bikes, windturbines en zonnepanelen. De manier waarop deze grondstoffen momenteel worden gewonnen, laat echter de omliggende gemeenschappen – en vooral de vrouwen in die gemeenschappen – armer, zieker en onveiliger achter. ActionAid pleit voor een rechtvaardige energietransitie; eentje die niet ten koste gaat van vrouwen en gemeenschappen in het mondiale Zuiden.
De vraag naar grondstoffen voor de energietransitie is enorm en zal de komende jaren flink toenemen. Maar duurzaam of gelijkwaardig is die transitie momenteel nog niet. Samen met vrouwengemeenschappen uit Zuid-Afrika voerden we het afgelopen jaar actie voor eerlijke grondstoffen in batterijen van e-bikes en elektrische auto’s. Ontzettend belangrijk want op dit moment worden vrouwen en meisjes nog steeds hard geraakt door de mijnbouw van mangaan uit Zuid-Afrika, een grondstof die essentieel is voor de productie van batterijen van elektrische voertuigen.
Oneerlijke mijnbouw leidt verder tot seksueel geweld, uitbuiting en vervuiling van de grond- en drinkwater. Onze oproep voor eerlijke batterijen leidde tot veel bijval: ruim 5000 supporters tekenden de petitie om uitbuiting van multinationals tegen te gaan. Ook Zita Pels, wethouder duurzaamheid steunde onze actie en opende de eerste Fairbike Store, een pop-up shop in het centrum van Amsterdam waar wij aandacht vroegen voor geweld tegen vrouwen en misstanden bij de grondstofwinning en het belang van eerlijke mijnbouw.
Aansluitend hierop bezochten we samen met vrouwen uit Zuid-Afrika de VN-top in Genève om eerlijke wetgeving af te dwingen. Op de foto zie je vrouwenrechtenactivist Khosi uit Zuid-Afrika, die met omwoners van Tata Steel in gesprek ging om de strijd tegen vervuilende multinationals in Nederland en in de rest van de wereld te verbinden.
Met gesprekken bij verschillende overheidsinstanties en een groot publiek event in Pakhuis de Zwijger hebben we de strijd voor eerlijke, gender inclusieve wetgeving die uitbuiting door multinationals aan banden legt, weer een stap verder gebracht. Ook onze lobby voor een EU-wet die bedrijven verplicht mensenrechten en milieu in hun productieketens te beschermen, heeft geresulteerd in een politiek akkoord over een Europese-richtlijn voor Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Een belangrijke mijlpaal! Kortom, we zijn mede dankzij uw steun een stap dichterbij ons doel: de uitbuiting van vrouwen in het mondiale Zuiden door multinationals stoppen.
Klimaatverandering versnelt. 2023 is opnieuw het warmste jaar ooit gemeten. Er vonden meer klimaatrampen plaats, meer dier- en plantsoorten verdwenen, en veel meer vrouwen verloren hun huizen en/of bestaansmiddelen door overstromingen, droogtes en een algemeen gebrek aan financiering voor klimaatbestendigheid.
Het is niet de extreme hitte of extreme kou die mensen doodt, maar armoede. Zonder middelen om jezelf te verdedigen tegen de klimaatcrisis, word je erdoor overspoeld. Daarom is klimaatrechtvaardigheid zo’n belangrijke bouwsteen van ons werk. We zitten allemaal in dezelfde storm, maar niet in dezelfde boot. De klimaatcrisis treft vrouwen en gemarginaliseerde gemeenschappen het ergst. Het mondiale Zuiden staat aan de frontlinie. Klimaatactie kan alleen slagen door dit te erkennen en regeringen te dwingen te opereren op basis van klimaatrechtvaardigheid en te zorgen voor eerlijke klimaatfinanciering.
jongeren- en vrouwengroepen werden gemobiliseerd door ActionAid
acties werden uitgevoerd om banken op te roepen om te stoppen met het financieren van fossiele brandstoffen en schadelijke industriële landbouw.
Begin 2023 verwoestte cycloon Freddy een groot gebied in Zuidelijk Afrika, inclusief een gebied in Malawi waar onze jongerengroepen actief zijn.
Als reactie hierop organiseerden onze jongerengroepen een ontmoeting met verschillende sleutelfiguren op het gebied van klimaatrampenbeheer. Ze dienden een petitie in en bespraken de staat van paraatheid en responsiviteit van Malawi op klimaatrampen. Dit stelde de overheid en andere belanghebbenden in staat om een vruchtbare discussie te voeren over het verminderen van rampenrisico’s. Dit zal Malawi beter voorbereiden op klimaatrampen in de toekomst.
ActionAid Malawi traint jongeren in het pleiten voor klimaatrechtvaardigheid en activisme. Wij spraken Precious, een van de jeugdvrijwilligers:
mensen in Gaza hebben directe steun ontvangen van ActionAid in 2023.
mensen in Turkije en Syrie hebben noodhulp ontvangen na de aardbeving.
Dit jaar zagen we een toename van crises van allerlei aard. Onze federatie heeft noodhulp gegeven na de aardbevingen in Turkije, Syrië, Marokko, Afghanistan en Nepal, overstromingen in Kenia en Cambodja, cycloon Freddy in Malawi, Mozambique en Zimbabwe, droogte en overstromingen in Somaliland en de humanitaire crisis in Gaza.
We hebben de ondersteuning van vrouwen Oekraïne voortgezet, zijn gestart met een programma in Soedan om gendergerelateerd geweld tegen te gaan en hebben vrouwengroepen in Malawi, Zimbabwe en Mozambique getraind om voorbereid te zijn op de effecten van El Niño. Statistieken tonen aan dat vrouwen 14 keer meer kans hebben om te sterven tijdens een ramp dan mannen. Crises zien ook een toename van geweld tegen vrouwen, uitbuiting en kindhuwelijken. Daarom richt de humanitaire aanpak van ActionAid zich op vrouwen en het bevorderen van vrouwelijk leiderschap. Door vrouwen in leidinggevende posities te plaatsen, staan vrouwenbehoeften centraal bij het coördineren van een noodrespons.
Tussen 7 oktober en het einde van 2023 zijn er 22.000 Palestijnen gedood in Gaza. Onder hen zijn 6.450 vrouwen en ongeveer 9.000 kinderen. Dit maakt 2023 het dodelijkste jaar voor Palestijnen sinds 1948.
ActionAid werkt sinds 2007 in de bezette Palestijnse gebieden. Hierdoor hadden we al lokale partners, die onmiddellijk te hulp schoten. Onze lokale voorraden hulpgoederen slonken echter snel, vanwege de blokkade door Israël en de omvang van de hulp die nodig is.
Gelukkig zijn onze donateurs te hulp geschoten, waardoor we meer ondersteuning konden bieden in de vorm van warme maaltijden, voedselpakketten, water, winterkleding, hygiëneproducten en contant geld. Daarnaast runnen onze lokale partners een hotline voor psychologische ondersteuning en bieden ze recreatieve activiteiten voor kinderen in verschillende opvangcentra. In 2023 hebben we op deze manier rechtstreeks 6.300 mensen kunnen helpen, en we werken eraan om nog veel meer mensen te ondersteunen.
Als organisatie zetten wij ons in voor vrouwenrechten en gelijkheid wereldwijd. In Nederland voeren we campagnes om problematiek zoals ons oneerlijke belastingstelsel aan te kaarten en wetswijzigingen aan te moedigen. In het mondiale Zuiden ondersteunen we vele projecten waardoor vrouwen voor hun rechten op kunnen komen en ook in hun eigen gemeenschap en land verandering kunnen bewerkstelligen. Al deze activiteiten brengen kosten met zich mee.
Als Erkend Goed Doel vinden wij het enorm belangrijk om transparant te zijn over onze inkomsten en uitgaven. Het overgrote deel van onze uitgaven gaat naar het inhoudelijke werk: projecten die vrouwen ondersteunen om voor hun rechten op te komen. Een deel van onze uitgaven gaat naar fondsenwerving. Deze uitgaven worden altijd zorgvuldig afgewogen zodat we effectief te werk gaan en de uitgave meer dan terugverdienen. Zo blijven wij financieel gezond en kunnen we doorgaan met het werk waar het allemaal om draait. Hieronder vind je een kort overzicht van onze inkomsten en uitgaven in 2023. In het uitgebreide jaarverslag 2023 vind je de volledige jaarrekening.
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Overheidssubsidies | 1,693,676 | 1,521,249 |
| Particulieren | 985,888 | 864,446 |
| Loterijen | 210,286 | 614,381 |
| Bedrijven | 16,884 | 12,709 |
| Andere non-profit organisiaties | 45,000 | 5,000 | 2,951,734 | 3,017,785 |
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Missiedoelen | 2,123,279 | 2,403,773 |
| Fondsenwerving | 708,790 | 671,124 |
| Overhead | 220,877 | 193,180 | 3,052,946 | 3,268,077 |